Adet kanamaları mens, regl, siklus gibi tabirler ile medikal alanda tarif edilirken halkımız arasında ay hali ve periyod gibi terimlerle de anılmaktadır.
Üreme yaşındaki bir kadında normal adet kanaması, 21 – 35 günde bir olup, 2 – 6 gün sürer, 20 – 60 ml kan kaybı ile sonuçlanan düzenli kanamaları içine alır. 7 günden uzun süren 80 ml veya daha çok kan kaybı olan, 21 günden kısa veya 35 günden daha uzun aralıklarla olan kanamalar anormaldir. Adet kanamasının başladığı ilk günden, diğer adetin başladığı ilk gün arasındaki günler sayılmalıdır.
Menoraji : Düzenli aralıklarla olmasına rağmen uzun sürmesi.
Metroraji : Kanama miktarına bakılmaksızın düzensiz, sık aralıklarla gelen kanama.
Menometroraji: Tamamen düzensiz aralıklarla, günleri bile anlaşılamayacak şekilde gelen fazla miktarda ve uzun süren anormal kanama.
İntermenstrüel Kanama: Düzenli periyodlar arasında değişen miktarlarda olan kanama.
Hipermenore: Adetlerin normalden fazla olması olarak tarif edilir. Adetlerin pıhtılı şekilde olması da normalden fazla olduğunu yani hipermenore durumunu gösterir. Çünkü normalde adet kanı içinde pıhtı hücreleri olmadığından adet kanı pıhtılaşmaz.
Polimenore: Düzenli aralıklarla ama 21 günden daha sık kanama.
Oligomenore: 36 günle 6 ay arasında değişen aralıklarla gelen kanama.
Amenore: En az 6 ay kanamanın olmaması.
Adet düzensizliğine hormonal değişimler, yumurtalık kistleri, endometriyal hiperplazi yani rahim duvarı kalınlaşması, rahimde ya da rahim ağzındaki polipler, miyomlar ve nadiren rahim kanseri gibi etkiler sebep olabilir. Anormal adet kanamaları organik bir sebebe dayanabildiği gibi, disfonksiyonel uterin kanamalar şeklinde oluşabilir. Adet düzensizliğinin olması genellikle disfonksiyonel kanamalar şeklinde meydana gelir. Bu kanamalarda adet miktarı ya da süresinde farklılıklar oluşabilir.
Adet kanamasının sık ve/veya fazla olması, anormal kanamalar:
*Polikistik over sendromu(genellikle adet gecikmeleri ile birlikte olmakla beraber, bazı polikistik overli kadınlarda sık adet ve ara kanama görülebilir.
*Troid hastalıkları
*Rahim ağzında yada döl yatağında polipler
*Myomlar
*Yumurtalık kistleri
*Rahim içi araçlar
*Kanserler
*Kan sulandırıcı ilaçlar
*Böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği
*Düşük, dış gebelik gibi gebeliğe ait kanamalar
*Juvenil kanama denilen ilk adet yaşından itibaren yumurtlama düzensiz olduğundan dolayı görülen kanamalar
***Adet kanamasının fazla olması, sık olması, ara kanamalar kansızlığa da neden olduğu için muayene ve tanı önemlidir.Tedavi nedene yönelik olarak yapılır.
Kadınlarda doğurganlık döneminde adet gecikmesi oldukça sık görülebilir. Aktif bir cinsel hayatı bulunan ve sağlıklı bir kadında bunun sebebi hamilelik olabilir. Gecikmenin diğer sebebi ise, siklus döneminde yumurtlama olmamasıdır. Bunun dışında düzenli olarak adet dönemi bulunan kadınlarda beklenmedik şekilde adet gecikmesi yaşanması strese mekânsal değişime ya da mevsimlerin etkisiyle oluşabilir. Yıl içinde 1 – 2 defa adet gecikmesinin olması normal kabul edilebilir.Ağrı kesici ilaçların da adet geciktirici etkisi olduğu unutulmamalıdır. Fakat adet gecikmeleri uzun süre devam ederse kadınlarda hormon düzeylere değerlendirilmelidir. Kadınların gebelikten korunma amacıyla doğum kontrol hapı kullanması da adet gecikmesine sebep olabilir.Adet kanamalarının düzenli ama miktarının az olması genellikle bir patolojiye bağlı değildir.
Adet kanamasının gecikmesi, gecikerek olması,
*Gebelik, dış gebelik
*Polikistik over sendromu
*Prolaktin hormon yüksekliği
*Troid hastalıkları
*Doğum kontrol hapları, hormonlu rahim içi araç, 3 aylık gebelikten korunma iğnesi
*Yumurtlamayı engelleyen ilaçların kullanımı(ağrı kesiciler, bazı antidepresanlar, doğum kontrol hapları)
*Erken yaşta yumurtalık fonksiyonlarının bozulması(prematüre menopoz)
*Yumurtalık kistleri
*İlk adet görüldüğü yaşatan itibaren yumurtlama düzenli olmadığından ilk 2 yıl adet gecikmeleri normaldir.
***Çoğu adet gecikmeleri rahim duvarında kalınlaşmaya neden olacağından düzenli adet görmek önemlidir.Gecikerek olan adet kanamaları ister kendiliğinden, ister ilaçla olsun miktar olarak fazla, süre olarak uzun olabilir.Muayene bulgularına göre tanı konulur.Tedavi nedene yönelik olarak yapılır.Adet gecikmesi olduğunda, gebelik ekarte edildkten sonra adet söktürücü reçete edilir.