Gelişmiş ülkelerde çiftlerin  % 8-10 u, gelişmekte olan ülkelerde % 14-20 si, ülkemizde ise  % 15 i  kısırlık sorunu yaşamakta ve bir kısmına  tüp bebek tedavisi uygulanmaktadır. Tüp bebek tedavisi ile canlı doğum dünyada ilk kez 1978 yılında İngiltere’de, ülkemizde 1989’ da Ege Üniversitesinde gerçekleşmiştir.

Tüp bebek tedavisi günümüzde pahalı ve stresli bir tedavidir. Tüp bebek tedavisine geçmeden önce çift için uygun olan diğer tedavi yöntemleri uygulanmış olmalıdır.

Tüp Bebek Tedavisi Nedir?

Bebek sahibi olamayan çiftlerde kadından yumurta toplama işlemi ile elde edilen yumurtalar ile erkekten elde edilen spermlerin laboratuar ortamında döllendirilerek elde edilen embriyonun rahim içine yerleştirilmesi işlemidir.

Tüp bebek tedavisinde farklı iki yöntem uygulanır. Klasik tüp bebek yöntemi, yumurta ve spermin aynı ortama bırakılarak doğal döllenmenin gerçekleşmesi ile embriyo elde etme yöntemidir. Diğer yöntem ise spermin yumurta içine direkt enjeksiyonu olan mikroenjensiyon yöntemidir. Her iki yöntem de başarıyla uygulanabilir, günümüzde daha çok mikroenjeksiyon yöntemi uygulanmaktadır.

Kimlere Tüp Bebek Tedavisi Uygulanır?

Bir yıl boyunca korunmasız ilişkiye rağmen gebelik olmadıysa çift kısır (infertil) kabul edilir. 35 yaş üzeri kadınlar için bu süre 6 aydır.

Pahalı bir tedavi olan tüp bebek uygulamasına karar  dikkatli ve özenli bir şekilde verilmelidir. Çift için uygunsa tüp bebeğe geçmeden önce diğer tedavi yöntemleri uygulanmış olmalıdır. Bazı çiftlerde ise acil tüp bebek kararının vakit kaybetmeden alınması gerekebilir.

Genel olarak tüp bebek tedavisi gerektiren durumlar şunlardır:

  • Yumurtlama problemleri
  • Kadında yumurtalık rezervinin az olması
  • Kadın yaşının ileri olması
  • Erkekte sperm parametrelerinde bozukluk (Erkek faktörü)
  • Kadının her iki tüpü kapalı ise (Tubal faktör)
  • Endometriyozis , çikolata kistleri
  • Açıklanamayan infertilite
  • Aşılama ile gebelik elde edilememesi
  • Genetik analiz gerektiren durumlar

Kimlere Tüp Bebek Yapılmaz?

  • Sperm üretimi olmaması
  • Yumurta üretimi olmaması
  • Menopoz
  • İleri kadın yaşı
  • Kadının hormon seviyelerinde bozukluk
  • Cerrahi olarak kadının rahminin alınmış olması

tup bebek tedavisi

Tüp Bebek Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tüp bebek tedavisi önce hazırlık, sonra ilaçlarla çok sayıda yumurta büyütülmesi, yumurtaların toplanması, spermler ile yumurtaların döllenmesi, embriyonun rahim içine yerleştirilmesi şeklinde aşamalarla yapılır. Bu aşamalar ekip olarak gerçekleştirilse de çift hep kadın doğum doktoru ile iletişimde olur. Başarı doğru tedavi, embriyolog ve embriyoloji laboratuarının donanımı ile yakından ilgilidir.

Tüp Bebek Tedavisi Aşamaları Nelerdir?

Tüp bebek tedavisi öncelikle görüşme, muayene gerekli testlerin yapılmasından sonra yumurtalıkların ilaçlarla uyarılması, yumurta toplanması, yumurta ve spermin döllenmesi (fertilizasyon) , embriyo transferi olarak aşamalardan oluşur.

  • Görüşme ve muayene

Tüp bebek tedavi gerekliliği değerlendirilir. Gebelik öncesi testler yapılır, beslenme, kilo, folik asit kul, genital enfeksiyon varsa tedavi edilir. Tedavi planı, tedavi aşamaları, tedavinin riskle lanımı konusunda bilgilendirilir. Muayene ile tüp bebeğe başlama zamanı planlanırri  ve başarı oranı hakkında bilgi verilir.

  • Kontrollü yumurta büyütme tedavisi (yumurtalıkların uyarılması)

Normalde her kadının ayda bir yumurtası gelişir ve yumurtlama gerçekleşir. Tüp bebek tedavisinde amaç birden fazla yumurta büyütülmesidir. Adetin 2 yada 3. günü kadın muayene edilir, hormon testleri değerlendirilir. Yumurtalık kistleri, rahim duvarı kalınlığı yada hormon sonuçları istendiği gibi değilse tedavi ertelenir. Muayene bulguları ve hormon testleri uygunsa daha fazla yumurta elde edebilmek için hormon ilaçları planlanır ve yumurtalıkların uyarılması için başlanır. İğneler ile düzenli şekilde yumurtalıklar uyarılır ve çok sayıda follikülün (içinde yumurta hücresi olduğu düşünülen içi sıvı dolu yapılar) gelişimi sağlanır. Bu süreç yaklaşık 8-12 gün sürer. Yumurta üretimini takip için belli aralıklarda vajinal ultrason ile folliküllerin büyümesi ve kanda hormon seviyeleri bakılır. Bu follilüller istenilen boyuta geldiğinde yumurta çatlatma iğnesi yapılır, artık toplama için uygun zaman gelmiştir. Yumurta çatlatma iğnesinin yapılma amacı yumurtaların çatlaması değil, son olgunlaşmasını sağlamaktır. Çatlatma iğnesinden 34-36 saat sonra yumurta toplanma işlemi planlanır.

  • Yumurta toplama işlemi

Çatlatma iğnesinden 34-36 saat sonra yumurtalar genel anestezi altında toplanır. Ağrılı bir işlem olduğundan anestezi ile yapılmalıdır. işlem öncesi anne adayı en az 6 saat aç olmalıdır. Jinekolojik masaya anne adayı yatırılır, steril örtüler örtülür. Anestezi ile uyuduktan sonra spekulum vajinaya yerleştirilir ve vajinal bölge temizliği yapılır. Vajinal ultrasona adapte edilmiş iğne yardımı ile her folliküle tek tek girilerek follikül sıvısı aspire edilir. Tüpler hemen laboratuara  alınır ve aspire edilen sıvıda embriyolog yumurta arar. Yumurta bulunamaz ise follikül içi yıkanarak tekrar aspire edilir. Toplanan yumurtalardan olgun onlalar seçilir  ve döllenme için hazırlanır. İşlem yaklaşık 15-30 dakika sürer. Bu arada baba adayı masturbasyonla meni verir. Yumurta toplama işlemi (ovum pick up) OPU olarak adlandırılır.

Yumurta toplama öncesi

  • Sedasyon anestezisi yapılacağı için işlem öncesi en az 6 saat oruç gibi aç olunuz
  • Aspirin ve benzeri kan sulandırıcı ilaçlar almayınız
  • Kıymetli eşyalar ve takılarınız yanınızda olmasın
  • Evlilik cüzdan ve kimlik fotokopileriniz, 1 er fotoğrafınız, vukuatlı aile bildiriminiz verilecek evraklar içindedir
  • Yumurta toplamı işlemi olacağı günden 2 yada 3 gün öncesi eşiniz masturbasyonla boşalmış olmalıdır.
  • yumurta toplama işlemi sonrası
  • İşlem sonrası 1 saat klinikte dinlenmek yeterlidir. O gün evde istirahat edilmesi iyi olur
  • 24 saat sonra duş alınabilir
  • Birkaç gün leke tarzında kanamalar olabilir
  • Cinsel ilişki olmamalıdır
  • Ağrı olursa parasetamol grubu ağrı kesiciler kullanabilir
  • Doktorun önerdiği ilaçlar kullanılmalıdır
  • Yumurta toplama işlemi sonrası acil durumlar
  • 38 dereceden yüksek ateş
  • Lekeden fazla olan kanamalar
  • Hızlı kilo artışı, şiddetli ağrı, nefes darlığı, idrar miktarında azalma (özellikle yumurta sayısı fazla anne adaylarında risk yüksektir)
  • Yumurtaların spermlerle döllenmesi (fertilizasyon)

Yumurta ve spermlerin uygun olanları seçildikten  sonra döllenme aşamasına geçilir. Döllenme ya IVF yani in vitro fertilizasyon yada ICSI yani intrastoplazmik sperm enjeksiyonu (mikroenjeksiyon) ile gerçekleşir. IVF  de sperm ve yumurta bir araya konulur, spermin yumurtayı döllemesi beklenir. ICSI de ise yumurta hücresi içine küçük kanüllerle sperm bırakılarak döllenme sağlanır. Döllenme işlemi sonrası döllenen yumurtalar  inkübatör adı verilen ve rahimi taklit eden ortamlara alınır ve embriyolar günlük takip edilir. Mikroenjeksiyonu takiben 16. saat döllenme değerlendirilir.

Döllenen yumurtanın 2 çekirdekli olduğunun gözlemlenmesi döllenmenin iyi olduğuna işaret eder. Ne yazık ki bazı durumlarda sağlıklı döllenme olmaz, sağlıklı embriyolar elde edilemez. Sağlıklı döllenme sağlanan , kaliteli embriyolar  günlük takip edilir ve  gebelik potansiyeli yüksek olan iyi embriyolar belirlenir. Embriyoların bölünme aşamalarını embriyolog takip eder, günlük olarak çift ve doktor bilgilendirilir. Kaliteli embriyolar seçilerek, yumurta toplama işleminden 3. yada 5. gün anne adayının rahmine transfer edilir.

  • Embriyo transferi

Embriyo transferi son aşamadır ve kısa süreli bir işlemdir. Aşılama yaptıran anne adayları, aşılama gibi düşünebilirler. Transfer işlemi iyi embriyolar elde edildi ise yumurta toplamanın 5 . günü yapılır. Anestezi gerektirmez, ağrısız bir işlemdir. Vajinismus sorunu yaşayan ve anestezi tercihi olan kadınlar için sedasyon anestezisi yapılabilir. Anne adayı idrarı sıkışık yani mesanesi dolu olarak jinekolojik masaya alınır. Vajinaya spekulum yerleştirilir. Vajina ıslak bir gazlı bezle temizlenir. Rahim girişi solüsyonlarla temizlenir. Embriyolog transfer kateteri içinde embriyo yada embriyoları getirir. Anne adayının yaşına ve tüp bebek deneme sayısına göre 1 yada 2 embriyo hazırlanır. Katater ultrason eşliğinde, nazik bir şekilde rahim içine yerleştirilerek embriyo transferi işlemi tamamlanır. 5-10 dakika süren ağrısız bir işlemdir.

Fakat mesane dolu olduğu için hafif baskı, hafif kramp tarzında ağrılar olabilir. İdrar boşalınca baskı hissi geçer. Embriyo transferinin her ne kadar 5. gün yapılması tercih edilse de , embriyo kalitesine, yaşa, geçmiş deneyimlere göre 2., 3. 4. ve 6. günde de transfer yapılabilir. Transfer sonrası kalan iyi kalitede embriyolar dondurularak saklanabilir.

Transfer öncesi dikkat edilmesi gerekenler

  • Özel bir hazırlık gerekmez, planlanan saatten 1 saat önce merkezde olunmalıdır
  • Aç tok olmak şart değildir
  • Transfer kateterinin rahat geçmesi için su içerek sıkışık, yani mesane dolu olamlıdır
  • İlaçlar anlatıldığı şekilde kullanılmalıdır
  • Transfer sonrası dikkat edilmesi gerekenler
  • Transfer sonrası 1 saat klinikte istirahat edilir. O günü istirahatle geçirmekte fayda var. Sanılanın aksine uzun yatak istirahati ek fayda sağlamaz
  • Transfer sonrası hafif leke tarzı kanamalar olabilir, normaldir
  • 24 saat sonra duş alınabilir
  • Cinsel ilişkiniz olmamalı, orgazm olmamalıdır
  • Transfer sonrası, embriyonun tutunması için verilen ilaçlar düzenli kullanılmalıdır
  • Şiddetli ağrı, nefes darlığı, kanama olursa doktor aranmalıdır
  • Gebelik Testi

Ailelerin heyacanla bekledikleri gebelik testi zamanı yumurta toplama işleminden 14 gün sonra, transfer işleminden 9 gün sonrasıdır. Kanda gebelik testi beta Hcg yapılması tercih edilir. Gebelik var ise  2 gün aralıkla beta Hcg titresinde artışı görmek gerekir. İdrarda gebelik testi yanlış sonuçlar verebileceğinden ve titre görülemediğinden önerilmez. Kanda gebelik testinde gebeliği gösteren 40ıu/l üzerinde ki değerler anlamlıdır.

ankara tup bebek tedavisi

Tüp Bebek Tedavisinde Hangi Yöntemler Kullanılır?

Tüp bebek tedavisinde iki yöntem uygulanmaktadır.

  • İn vitro fertilizasyon (IVF) :.Sperm ve yumurtanın vücut dışında (in vitro) suni olarak döllenmesi yöntemidir. Sperm ve yumurta bir araya konulur, spermin yumurtayı kendiliğinden döllemesi beklenir. Konvansiyonel IVF olarak bilinir. İlk kez İngiltere’de 1978 de uygulanarak canlı doğum gerçekleşmiştir.
  • İntrastoplazmik sperm enjeksiyonu (ICSI, mikroenjeksiyon) : Yumurta ve spermlerin uygun olanları seçildikten  sonra spermin yumurta içine küçük kanüllerle enjeksiyonu yöntemidir. 1992 yılında Belçika’da uygulanan bu yöntem konvansiyonel IVF ile gebelik  elde edilemeyen çiftler için çığır açmıştır. Sperm parametre bozuklukları ve yumurta sayısının az olduğu çiftlerde tercih edilir. ICSI tekniği tanımlanana kadar şiddetli erkek faktörü olan çiftlerin IVF ile çocuk sahibi olması imkansızdı. Çünkü IVF de döllenmenin olabilmesi için yumurtanın çevresine belli sayıda sperm konulması gerekmedir. ICSI yöntemi konvansiyonel IVF de yumurtayı dölleyemeyen spermlerin enjeksiyonunu için geliştirilmiş olup günümüzde ülkemizde nerdeyse tüm çiftlerde  uygulanan yöntemdir.

En İyi Yöntem Hangisi?

Sperm parametrelerinde problem olduğunda kuşkusuz ICSI iyi bir yöntemdir. Konvansiyonel IVF yöntemi açıklanamayan infertilite tanısı almış infertil çiftlerde, maliyet etkinlik, uygulama kolaylığı, zaman kazandırması nedeniyle tercih edilebilir. Avrupa ile kıyaslandığında ülkemizde genellikle ICSI yöntemi uygulanmaktadır.

Yumurta Toplama İşlemi Ne  Zaman Yapılır?

Yumurta toplama işlemi çatlatma iğnesi yapıldıktan 34-36 saat sonra yapılır. Bu süreye titizlikle dikkat edilmelidir. Daha erken yapılırsa follikül içinde olgun yumurta bulunamaz. Daha geç yapılırsa follikül çatlamış olabilir, içinde yumurta bulunamaz.

Yumurta Toplama İşlemi Nasıl Yapılır?

Ağrılı bir işlem olduğundan anestezi ile yapılmalıdır. İşlem öncesi anne adayı en az 6 saat aç olmalıdır. Jinekolojik masaya anne adayı yatırılır, steril örtüler örtülür. Anestezi ile uyuduktan sonra spekulum vajinaya yerleştirilir ve vajinal bölge temizliği yapılır. Vajinal ultrasona adapte edilmiş iğne yardımı ile her folliküle ultrason eşliğinde tek tek girilerek follikül sıvısı aspire edilir. Follikül sıvısı içeren tüpler hemen laboratuvara  alınır ve aspire edilen sıvıda embriyolog yumurta arar. Yumurta bulunamaz ise follikül içi yıkanarak tekrar aspire edilir. Sonra  diğer folliküle geçilir. Toplanan yumurtalardan olgun olanlar seçilir  ve döllenme için hazırlanır.

Yumurta Toplama İşlemi Ne Kadar Sürer?

Yumurta toplama işlemi genellikle follikül sayısına bağlıdır. Follikül sayısı fazla olan polikistik overli hastalarda, yada folliküllerden yumurta elde edilemeyen, folliküllerin yıkanıp tekrar aspire edilmesi gereken hastalarda süre uzayabilir. Genellikle 15-30 dakikada işlem biter. Ancak ameliyathaneye inme, anestezi, işlem sonrasında odaya çıkma 40-60 dakikayı bulabilir.

Yumurta Toplama İşlemi Sonrası Ağrı Olur mu?

İşlem iğne ile yapıldığı için ağrı hissedilmemesi için uyutarak yapılır. Anestezi doktorları genellikle işlem sonrası rahat edilmesi için ağrı kesici damardan yapar. Sonrasında hafif, rahat tolere edilen karın kasık ağrıları olabilir. Ağızdan doktorun önerdiği ağrı kesiciler alınabilir. Tolere edilemeyen ağrı varsa  önemlidir, acil durumu gösterir.

Yumurta Toplama İşlemi Sonrası Kanama Olur mu?

Vajinal yoldan iğne ile yapılan bir işlem olduğu için vajinal kanamanın az miktarda, leke şeklinde olması normaldir. Daha fazla kanama acil durumu gösterir.

Yumurta Toplama İşleminden Kaç Gün Sonra Adet Olunur?

Yumurta toplama günü doğal yumurtlama günü gibidir. Embriyo transferi yapılmadı ise yumurta toplama işleminden 8- 12 gün sonra adet kanaması olur. Kanama ağrılı ve fazla olabilir, sorun olduğu anlamına gelmez. Embriyo transferi yapılıp gebelik elde edildi ise adet olmaz, gebelik olmadı ise de ilaçların etkisiyle adet kanaması olmayabilir. Embriyo transferi yapılan sikluslarda kanama olsun olmasın kanda gebelik testi yapılmalıdır.

Yumurta Toplama İşlemi Sonrası Embriyo Transferi Ne Zaman Yapılır?

Yumurta toplama işlemi sonrası embriyo kalitesine göre 3-6 günler arası taransfer  yapılır. Toplanan yumurtalar spermlerle döllendirilip elde edilen embriyolar donduruldu ise planlanan dönem için adet kanamasının başladığı günden sayıldığında 14-20. günler arası yapılır. Dondurulmuş embriyo gününe göre transfer günü planlanır.

Tüp Bebek Tedavi Süresi

Tüp bebek tedavisinde süre tedavi protokolüne, ilaç dozu ve yumurtalıkların cevabına göre değişir. Tedavi protokolleri her hasta için bireysel olarak oluşturulur. Daha önceleri çok sayıda yumurta elde edilmeye çalışılırken günümüzde amaç,  yeterli sayıda ama iyi kalitede yumurta  elde edilmesidir. Uzun veya kısa protokol uygulamasına göre tedavi süresi değişir. Uzun protokolde tedaviye adetin 21. günü başlayıp diğer adetle devam ederken kısa protokolde tedavi adetin 2 yada 3. günü başlanır. Tedavi başlangıcından yumurta çatlatmasına  kadar geçen süre kısa protokolde 10-12 gün, uzun protokolde 17-20 gündür. Tedavi süreci yumurta toplama ve embriyo transferini de içine aldığından tüp bebek tedavi süresi, tedaviye başlama ve embriyo tranferine  kadar kısa protokol uygulamasında 17-19 gün, uzun protokol uygulamasında 24-27 gün sürer. Tedavi süresince belli aralıklarla ultrason ve hormon düzeyleri ile yumurta takibi yapılır, rahim duvarı kalınlığı ölçülür.

Tüp Bebekte Gebelik Testi Ne Zaman Yapılır?

Tüp bebek tedavisi sonrası gebelik testi zamanı embriyo günü ile ilgilidir. 3. gün embriyo transferinden 12 gün sonra, 5. gün embriyo transferinden 10 gün sonra kanda gebelik testi yapılır. İdrarda gebelik testi  titre vermediği için önerilmez. Kanda gebelik testi olan beta Hcg değeri takip açısından önemlidir. Test günü beta Hcg değeri 40 ıu/L üzerindeki değerler anlamlıdır. İki gün aralıkla değer artışı takip edilir. Değerler 2 günde 2 katı veya üzerinde artmalıdır. Beklenen yükselme olmaz ise gebelik sağlıksız yada dış gebelik olabilir. Sağlıklı yükselme olduğunda beta Hcg değeri 2000 ıu/L üzerine çıktığında ultrasonla görülür. Beta Hcg değerleri gebeliğin tek, ikiz olduğunu göstermez.

Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan İlaçlar

Amaç ilaçlarla yeterli sayı ve büyüklükte yumurta elde edilmesidir. İlaçların dozu, seçimi, tedavi protokolü kişiye özel planlanır.

  • Gonadotropinler: Vücutta normalde beyinde hipofiz bezinden salgılanan FSH (follikül stimülan hormon) ve LH (luteinizan hormon) hormonu yumurta üretiminden sorumludur. Bu hormonları içeren ilaçlar yumurtalıkların uyarılması için kullanılır ve gonadotropinler olarak bilinir. Gonadotropinler menopoz sonrası kadınların idrarından elde edilerek yada rekombinant teknoloji ile elde edilmektedir. Sulandırılarak yada kalem şeklinde kadınların kendi kendilerine cilt altına iğne olarak yapabilecekleri formda hazırlanmış ilaçlardır.
  • Gonadotropin releasing hormon agonistleri (GnRHa): Kadınlarda beyinde hipotalamustan salgılanan gonadotropin serbestleştirici hormon hipofiz bezinden salgılanan FSH ve LH hormonlarını kontrol eder. Tüp bebek tedavisinde yumurta sayısı artırmaya çalışılırken LH hormonunun erken yükselmesi yumurtaların erken yani olgunlaşmadan çatlaması gerçekleşebilir. LH hormonundaki erken yükselmeyi dengelemek için GnRHa kullanılır. Sprey ve ciltaltına uygulanan iğne formları vardır.
  • Gonadotropin releasing hormon antogonistleri: GnRHa ile aynı amaçla kullanılır. Kullanım gün sayısının daha az olması kullanım avantajı sağlar. Ciltaltına uygulanan iğne formları vardır.
  • Human Koryonik Gonadotropini (çatlatma iğnesi): Yumurtanın çatlatılması aslında aşılama tedavisinde planlanır. Tüp bebek tedavisinde çatlatma iğnesi yapılmasında amaç yumurtanın olgun hale getirilmesi, çatlamadan yumurtaların toplanmasıdır. Yumurtalar belli sayı ve büyüklüğe geldiğinde ciltaltına iğne olarak yapılır, 35-36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır. Çatlatma iğnesi zamanlaması tüp bebek merkezinde yumurta toplama saati planlandıktan sonra, işlemden 35 -36 saat öncesine planlanır. Çok sayıda yumurtası olan, hiperstimülasyon riski olan, embriyoların dondurulması planlanan hastalarda çatlatma iğnesi olarak GnRHa yada her ikisi birlikte planlanabilir.
  • Klo**en sitrat: FSH hormonunu artırarak yumurtalıkların uyarılması amacıyla ağızdan tablet şeklinde kullanılır. Genellikle gonadotropinlerle kombine edilir.
  • Let***zol: Kullanımı klo***n gibidir.
  • Progesteron: Progesteron hormonu normalde kadında yumurtlama olduktan sonra yumurtalıklardan salgılanır, rahim duvarını gebeliğe hazırlar ve gebelik olduğunda gebeliği destekler. Tüp bebek tedavilerinde kullanılan ilaçların etkisi ile kadının doğal salgıladığı progesteron hormonu yeterli olmaz, mutlaka dışarıdan verilmelidir. Yumurta toplama işleminden sonra progesteron hormon desteğine başlanır. Vajinal jel, vajinal kapsül, cilt altı ve kas içine iğne olarak yapılan formları vardır. Tüp bebekle gebelik olduğunda bir süre daha devam edilir.
  • Estrojen: Özellikle dondurulmuş embriyo transferi sikluslarında rahim duvarını hazırlamak için ağızdan tablet olarak kullanılır ve embriyo transferi sonrası devam edilir.
  • Diğer ilaçlar: Gebelik planlayan her anne adayına olduğu gibi folik asit takviyesi verilir. Asetilsalisilik asit (bebek aspirini), inositol, metformin (insülin direnci ilacı) enoksaparin sodyum (kan sulandırıcı iğneler) gerekli durumlarda kullanılabilir.

Devlet SGK Kapsamında Tüp Bebek Tedavisini Karşılıyor mu?

Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde yayınlanan kriterlere göre devlet yada üniversite hastanelerinden alınan heyet raporu ile tedavi devlet tarafından karşılanır. Devletin karşılaması için bazı kriterler olmalıdır.

  • Resmi nikahlı evlilik olmalı
  • Kadın yaşı 23 den büyük, 39 yaşından küçük olmalı
  • Başka çocuk sahibi olmamalı
  • Heyet raporu almış olmalı

Tüp Bebek Tedavisinde Heyet Raporu Nasıl Alınır?

Aşağıdaki kriterlerden biri sağlandığında heyet raporu tüp bebek tedavisi yapan devlet yada üniversite hastanelerinden alınır.

  • Sperm olmaması (azospermi)
  • Kadının her iki tüpünün tıkalı olmasının ameliyatla belgelenmesi
  • Erkekte toplam hareketli sperm sayısının 5 milyondan az olması (en az 15 gün aralıklarla 3 kez sperm analizi yapılmış olmalı)
  • Son 3 yılda en az iki kez aşılama ile gebelik elde edilememesi
  • Kadında düşük yumurtalık rezervi
  • SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı’na girişi yapılan 5 yıllık sigortalılık sürecinde en az 900 gün priminin ödenmiş olması gerekmektedir.

Tüp bebek tedavisinde heyet raporu ile SGK dan faydalanabilmek için tüp bebek tedavisinin SGK anlaşmalı bir hastanede yapılması gerekir. Tüp bebek tedavisi için heyet raporu sadece SGK anlaşmalı merkezlerde geçerlidir. Tüp bebek tedavisinde birinci denemede %30, ikinci denemede %25, üçüncü denemede %20 oranında  katılım payı alınır. Tamamen devlet karşılamaz.

Tüp Bebek Tedavisinde Beslenme Nasıl Olmalı?

Yapılan çalışmalar  obezite, insülin direnci ve diabetin hem kadın hem erkek üreme sağlığını olumsuz etkilediğini göstermiştir. Tüp bebek tedavisine başlandığında kadın ve erkeğin ideal kiloda olmaları, sigara ve alkol tüketmemeleri gerekmektedir. Obez kadınlar gebe kaldıklarında düşük, yüksek tansiyon, diabet ve emboli riskleri nedeni ile riskli gebelik grubundadır. Bu nedenle gebelik öncesi ideal kilo çok çok önemlidir. İdeal beslenme programına tüp bebek tedavisine başlamadan 3 ay önce başlanmalıdır.

Beslenme içeriği proteinden zengin olmalı, karbonhidrat ve glutenden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Ara öğünler alarak kan şekerini dengede tutmak hem anne hem baba adayı için önemlidir. Tedavide kullanılan hormon ilaçları su ve tuz tutulumu yapabilir,  iştah artırabilir. Bu nedenle beslenme düzenine  her zamankinden fazla önem verilmelidir. Özellikle konserve, turşu, salamura,  tuzlu ev salçası tüketimini azaltılmalı hatta kesilmelidir.

Tüp bebek tedavisinde yenmesi gerekenler

  • Et, özellikle balık tüketimi önemlidir. Izgara buğulama tercih edilmeli kızartmalardan kaçınılmalıdır. Görünen yağlarından arındırarak tavuk, et tüketilmelidir.
  • Süt ve süt ürünleri kiloyu dengede tutmak için yarım yağlı tüketilebilir
  • Sebze, meyve, roka tüketimi önemlidir
  • Omega 3 içeren gıdalar somon, ton, uskumru balığı, semizotu, ceviz, badem fındık, kurufasulye, nohut, brokoli tüketilmelidir
  • Kuru üzüm inflamasyonu azaltıcı etkisi nedeni ile önerilir
  • Sarımsak, kabak çekirdeği, nar suyu ve kırmızı biber erkek infertilitesinde C vitamini, çinko ve selenyumdan zengin antioksidan beslenmeyi sağlar
  • Yağ olarak zeytinyağı tüketilmelidir
  • Günde 2 litre su tüketilmelidir

Tüp bebek tedavisinde yenmemesi gerekenler

  • Yağlı etler
  • Kızartmalar

  • Paketli gıdalar

  • Glutenli gıdalar
  • Tatlandırıcılar, hazır tablet bulyonlar, konserveler
  • Şekerli gıdalar, tatlılar
  • Gazlı içecekler, hazır meyve suları

Tüp Bebekte Cinsiyet Belirlenebilir mi?

Evet tüp bebekte embriyolardan biopsi yapılarak preimplantasyon genetik tanı ile cinsiyet belirlenebilir. Ülkemizde isteğe bağlı cinsiyet seçimi yasal değildir, yapılmamaktadır. Cinsiyet seçiminin etik yönü tartışılsa da bazı ülkelerde yasaldır. Cinsiyet seçimi isteyen ülkemizdeki çiftler, uygulamanın yasal olduğu Kıbrıs’ta uygulamayı yaptırmaktalar. Ülkemizde tüp bebekte cinsiyet seçimi sadece cinsiyete bağlı hastalık hikayesi olan çiftlerde yapılmaktadır.

Bebeğin cinsiyetini erkek spermindeki kromozom belirler. Cinsiyet belirlenmesi spermden değil, embriyodan yapılır. Elde edilen embriyoların tercih edilen cinsiyette olmayabileceği bilinmelidir.

Tüp Bebek Tedavisinin  Riskleri Nelerdir?

Tüp bebek tedavisinin bazı riskleri vardır. Bu riskleri şu şekilde sıralayabiliriz.

  • İlaçların yan etkileri: Kullanılan ilaçların yan etkileri genellikle geçicidir, tolere edilebilir. İğne yerinde morarma, bulantı, karın ağrısı, baş ağrısı, şişkinlik, ateş basması, sinirlilik, ruh halinde değişiklikler
  • Yumurta toplama işlemine bağlı kanama, enfeksiyon, nadiren barsak, idrar kesesi ve damar yaralanması
  • Kullanılan ilaçlarla yumurtalıkların kontrollü uyarılması sağlanmaya çalışılırken bazen yumurtalıklar fazla cevap verir ve çok sayıda yumurta gelişir. Bu durum ovaryen hiperstimulasyon sendromu (OHSS) olarak bilinir. OHSS özellikle polikistik over sendromlu kadınlarda görülür. Çok sayıda olan yumurtaların ürettiği estrojen hormonu vücutta sıvı birikimine neden olarak karın ağrısı, göğüs ağrısı nefes darlığı, bulantı gibi şikayetlere neden olur. Eğer gebelik olursa OHSS Tablosu ağırlaşır, anne adayında hayatitehdit oluşturabilir. OHSS öngörülen anne adaylarında embriyolar dondurulur, yumurtalıklar normal hale geldikten sonraki aylarda dondurulmuş embriyo transferi yapılır.
  • Dış gebelik
  • Erken gebelik problemleri: Tüp bebek gebeliklerinde düşük oranı doğal yollarla olan gebeliklerle aynıdır. Ancak tüp bebek gebeliklerinde kanama ilk haftalarda sık görülür ve bu durum ailede bebeği kaybetme korkusu nedeni ile anksiyete yaratır.
  • Çoğul gebelik
  • Gebelikte olası sorunlar: Tüp bebek gebelerinde tansiyon yüksekliği, gebeliğe bağlı şeker hastalığı daha sık görülmektedir. Belki de tüp bebek tedavisi gören kadınların ileri yaş olmaları yada polikistik over sendromu olmalarından kaynaklanır.

Tüp Bebek Tedavisinde Başarı Hangi Kriterlere Bağlıdır?

Tüp bebek tedavisi ekiple yürütülen bir tedavidir. Ekipte kadın doğum doktoru, hemşire, embriyolog ve anne baba adayı adayı uyum içinde olmalıdır. Farklı ülkelerden gelen ve değişik merkezlerden bildirilen gebelik oranları %60 -70 arasında değişir. Başarı sadece gebelik değil sağlıklı bir bebeğin ailenin kucağına verilmesidir ki bu oran %30 dur. Tüp bebekte başarıyı etkileyen faktörler şu şekilde sıralanır.

  • Kadının yaşı: Özellikle 35 yaş üzerinde yumurta sayısı ve kalitesi azalmaktadır. 40 yaş sonrası gebelik şansı hızla azalır
  • Yumurtalık rezervi: Adetin 2 yada 3. günü yapılan hormon testinde FSH ve estrojen düzeyinin yüksek olması, ultrasonda yumurtalıklarda yumurta sayısının az olması ve düşük AMH (antimüllerien hormon ) düzeyi başarıyı olumsuz etkiler
  • Erkek faktörü: Sperm azlığı, yokluğu, kromozomal hastalıklar
  • Kadının tüplerinde hidrosalpenks olması. Varsa tüp bebek tedavisi öncesi ameliyatla çıkarılmalıdır.
  • Yumurta toplama gününde toplanan yumurtaların sayısı ve olgunluğu
  • Kullanılan ilaçlar, tedavi protokolü
  • İğnelerin saatinde yapılması
  • Embriyoloji laboratuarının donanımı
  • Obezite
  • Sigara içilmesi
  • Rahim duvarı kalınlığı
  • Rahim duvarına bası yapan myomlar, polipler
  • Endometriozis, çikolata kistleri

Tüp Bebek Tedavisi Fiyatları Ortalama Ne Kadar?

Tüp bebek tedavi fiyatları genellikle ilaçlar hariç olarak belirlenir. İlaçlardaki hızlı fiyat değişikliği ve kişiye göre değişen dozlar nedeni ile net fiyat verilememektedir.

Tedavi süresince yapılan testler, yumurta takibi, yumurta toplanması ve embriyo transferi için toplam bir fiyat belirlenir. Embriyo dondurulması, PGD, Chip yöntemi vs gibi ek uygulamalar maliyeti artırır. Tüp bebek tedavi maliyetini güncel olarak öğrenmek için 0312 2877979 u arayabilir, whatsappla yazabilirsiniz.

Tüp Bebekle İlgili Sorular

Tüp bebek en fazla kaç kez denenebilir?

Tüp bebek tedavisinde ilk denemede gebelik olmaması çiftlerde hayal kırıklığı yaratır. Ancak ilk denemede gebelik olmaması başarısız tüp bebek tedavisi anlamına gelmez. Günümüzde yeni geliştirilen uygulamalarla başarı yeni denemelerle artar. Sayı konusunda bir kısıtlama yoktur, ancak en az 4 kez denenmelidir. 8-9 dan fazla deneme anlamsızdır.  Ne yazık ki tedavide başarı % 100 değildir. Başarısızlığa neden olan faktörler mümkün olduğunca tespit edilmeli, mümkünse yeni denemeden önce tedavisi yapılmalıdır.

Tüp bebek tedavisinde yumurtalık rezervi azalır mı?

Tüp bebek tedavisinde birden fazla yumurta elde edilir ama  yumurta rezervi azalmaz. Yumurtlalıklar uyarılmasa, doğal olarak kadınlar her ay1 kez yumurtlasa da, çok sayıda yumurta zaten kendiliğinden atreziye uğramakta, yani yok olmaktadır. Ergenlikte sağlıklı kadınlarda 400 000 yumurta vardır ve bu sayı üreme çağı için yumurtlama tedavisi görsün görmesi yeterlidir.

Tüp bebek tedavisi erken menopoza neden olur mu?

Hayır olmaz. Tedavi yumurtalık rezervini azaltmaz ancak zaten yumurtalık rezervi az olan kadınlar tüp bebek tedavisine adaydır ve bu kadınlar tedavi görsün görmesin menopoza erken girerler.

Tüp bebek tedavisi  kansere neden olur mu?

Tüp bebek tedavisi alan kadınlarda kanserin daha çok görüldüğüne dair kanıt yoktur. Doğum yapmayan, obez kadınlarda meme ve rahim kanserinin daha sık görüldüğü bilinmektedir.

Tüp bebek tedavisi için kaç yumurta gereklidir?

Tüp bebek tedavisi yapılabilmesi için en az 1 yumurta olmalıdır. 1 follikül gelişen kadınlarda follikül içinde olgun yumurta bulunursa tüp bebek yapılır. İdeal sayı 8-10 dur. 15 den fazla olduğu zaman OHSS riski artar.

Her yumurta döllenir mi?

Toplanan yumurtalardan olgun olanlara mikroenjeksiyon yapılır ama hepsi ne yazık ki döllenmez. Meniden elde edilen spermle olgun yumurta %75-80 döllenir. Testisten cerrahi yolla alınan sperm ile olgun yumurtanın döllenme şansı % 50-55 dir. Döllenen yumurtanın sağlıklı bölünme evrelerinden geçip sağlıklı embriyo olmalarını gözlemlemek için 3-5 gün takip edilir. Bazı kriterlere göre belirlenen, kaliteli embriyolar seçilir.

Tüp bebek tedavisinde kaç embriyo transfer edilir?

Geçmiş yıllarda çok sayıda embriyo transfer edilir, anne ve bebek  hayatında risk oluşturan çoğul gebelikler olurdu. Sağlıklı embriyoların dondurulması teknolojisi ve sayı kısıtlanması bu riskleri azaltmıştır. Anne adayı 35 yaşın altında ise birinci ve ikinci tüp bebek denemelerinde 1 adet embriyo, sonra ki denemelerde 2 adet embriyo transfer edilir. Anne adayı 35 yaş üzerinde ise 2 adet embriyo transfer edilir. Anne adayı 2 embriyo istemezse 1 embriyo transfer edilir.

Transfer sonrası artan embriyolar ne yapılır?

Transfer sonrası arta kalan kaliteli embriyolar var ise, dondurularak saklanabilir. Vitrifikasyon tekniği ile embriyolar başarılı bir şekilde dondurulur. Gebelik oranları dondurulmuş çözülmüş embriyo transferi ve taze embriyo transferi ile aynıdır.

Dondurulmuş embriyo ile nasıl tüp bebek yapılır?

Sağlıklı embriyoların dondurulması tavsiye edilir. Bu işlem için çiftler merkeze bir ücret öderler. Gebelik olmaz ise dondurulumuş embriyo transferi ile ikinci tüp bebek yapılır. Dondurulmuş embriyo transferinde yumurtalıklar uyarılmaz, sadece rahim duvarı hazırlığı yapılır. Bu amaçla ağızdan tablet şeklinde ilaçlar yada iğneler uygulanır. Döl yatağı hazır hale gelince dondurulmuş embriyo çözülerek transfer uygulanır. Çözülen embriyonun sağlıksız olma ihtimali çok azdır. İlk tedavide artan embriyo dondurulmuş ama gebelik olmuş ise, bebek doğduktan sonra, aile istediği zaman dondurulmuş embriyo ile kardeş yapabilir. Bu süreçte aile merkeze dondurulmuş embriyonun saklanması için yıllık belli bir ücret öder.

Tüp bebek tedavisi sonrası kimyasal  gebelik olur mu?

Tüp bebek tedavisinde kimyasal gebelik olabilir. Kanda gebelik testi ile takip edilir.

Tüp bebek tedavisi sonrası dış gebelik olur mu?

Evet olabilir. Embriyo transferi ultrason eşliğnde rahim içine yapılsa da embriyo ilerleyerek tüp yada rahim dışında başka bir bölgeye yerleşebilir. Bu risk % 1-3 arasındadır. Kanda gebelik testi ile gebelik doğrulandığında en az 3 kez 2 gün aralıklarla değerin 2 kat veya daha üzerinde artması takip edilmelidir. Sağlıklı artış gebeliğin sağlıklı olduğunun bir göstergesidir ancak garanti etmez. Gebelik rahim içinde görüldüğünde dış gebelik ekarte edilir.

Tüp bebek tedavisi sonrası boş gebelik olur mu?

Evet olabilir. Gebelik kesesi ultrasonda görüldükten sonra takibe alınır.

Ultrasonda bebek ve kalp atımlarının görülmesi gereken haftalarda, gebelik kesesinin boş olarak görülmesi boş gebelik olarak tanımlanır. Halk arasında diğer bir adı da su gebeliğidir. Tıbbi adı anembrionik gebelik, blighted ovumdur. Transvajinal ultrasonla, gebelik kesesi 18 mm olduğunda embrio görülmüyorsa boş gebelik tanısı konulur.

Tüp bebek gebeliklerinde düşük riski artar mı?

Tüp bebek gebelikleri normal gebelik gibidir, düşük riski artmaz.

İkinci tüp bebek tedavisi ne zaman yapılır?

Tedavi sonrası adet olunduğunda muayene bulguları ve hormon testleri uygunsa ikinci tedavi yapılabilir. Ancak ilaçların etkisi ile yumurtalıklarda kist olabilir. Aile maddi manevi yorgun olabilir. Hem ruhsal hem de bedensel olarak çift hazır olduğunda ikinci deneme yapılmalıdır.

Tüp bebek tedavisinde sperm nasıl alınır?

Tüp bebek tedavisinde tüp bebek merkezinde kadına yumurta toplamı işlemi yapılırken yada sonrasında erkek merkezde masturbasyonla sperm verir. Yumurta toplama gününün 2 yada 3 gün öncesinde boşalmış olması tercih edilir. Çatlatma iğnesi planlanırken bu öneri çifte iletilir. Sperm yokluğu söz konusu ise aynı gün üroloji uzmanı erkekten cerrahi yöntemle sperm alır.

Blastokist transferi nedir?

Blastokist yumurta döllendikten sonra 5. gün embriyosudur. Embriyolar laboratuarda embriyolog tarafından takip edilir. Embriyo 3. gün 7-8 hücreli iken 5. gün 250 den fazla hücreye sahiptir. Blastokistlerin rahime tutunma potansiyelleri daha iyidir. Blastokist evresine geçemeyeceği düşünülen embriyolar 3. gün transfer edilir.

Tüp bebek tedavisinde ikiz gebelik olur mu?

Geçmiş yıllarda 5 embriyo transferi yapıldığı için çoğul gebelikler anne ve bebek hayatında ciddi riskler oluşturmaktaydı. Sayı kısıtlaması, kalan embriyoların dondurulması çoğul gebelik risklerini azaltmıştır. 2 adet embriyo transferi yapıldığında ikiz olma olasılığı vardır . 1 embriyo transferinde embriyo bölünerek ikiz, 2 embriyo transferinde ise üçüz ve dördüz olma ihtimali az da olsa vardır.

Embriyo transferi sonrası yatmak gerekir mi? Yolculuk yapılabilir mi?

Embriyo transferi sonrası en az 24 saat tercihen 48 saat dinlenmek gerekir. Sonrasında yolculuk yapılabilir.

Embriyo transferi sonrası saç boyatılır mı?

Gebeliğin özellikle ilk 3 ayında kimyasallardan uzak durmak gerektiği için gebelik testi yaptırana dek ve gebelik varsa ilk 3 ay saç boyatılmamalıdır.

Tüp bebekle gebelik olduğunda doğum sezaryenle mi olur?

Tüp bebek gebelikleri normal gebelikler gibidir, tüp bebek gebeliği sezaryen olmayı gerektirmez, tıbbi gereklilik durumunda sezaryen yapılır.

Aşılama tedavisi ile tüp bebek tedavisi arasında ki fark nedir?

Her iki yöntemde kadına ilaç verilerek yumurta takibi yapılır. Aşılamada 1-3 adet yumurta amaçlanırken tüp bebekte 4-15 arasında yumurta geliştirilmeye çalışılır. Her iki tedavide de çatlatma iğnesi yapılır. Aşılamada mastürbasyonla verilen spermler laboratuar ortamında hazırlanarak kadın rahmine verilir, sperm ve yumurtanın birbirini döllemesi beklenir. Tüp bebekte ise sperm ve yumurtanın döllenmesi laboratuar ortamında sağlanır, gebelik şansı daha fazladır. Aşılama tedavisi tüp bebekten önceki aşamadır.

İlaçsız tüp bebek tedavisi nedir?

İlaçla yumurtalık uyarılması yapılmadan kadının kendiliğinden büyüyen yumurtasının toplanarak yapıldığı tüp bebek işlemidir.

Tüp bebek tedavisinde resmi nikah şart mı?

Ülkemizde tüp bebek tedavisinde resmi nikah şarttır.

Tüp bebek tedavisinde bebeğin engelli olma ihtimali daha mı yüksek?

Doğal yolla olan gebeliklerle hemen hemen  aynıdır. Kadın yaşının ileri olması,  çoğul gebelikler anomalili bebek olma ihtimalini artırır.

Destekli yuvalama (assisted hatching) nedir?

Embriyoyu çevreleyen zona pellucida da delik açarak döl yatağına tutunmasını kolaylaştırma işlemidir.

Tüp bebekte havuz yöntemi nedir?

Embriyo biriktirme anlamına gelir. 2 embriyo transferi ile gebelik şansı za da olsa 1 embriyo transferinden fazladır. Bu nedenle yumurtalık uyarımı ile elde edilen embriyolar dondurulur. Havuz yöntemi düşük over rezervi olan kadınlarda yada embriyolara genetik test yapılacaksa uygulanır.

Tüp bebek tedavisinde rahime çizik atma nedir?

Tüp bebek tedavisinden 1 ay önce anestezi altında rahim içine histeroskopi adı verilen bir aletle rahim içine girerek rahim duvarına çizikler atılması işlemidir. Tüp bebekle gebelik elde edilemediğinde yada rahim duvarı istenilen kalınlığa getirilemeyen kadınlara uygulanarak işlem sonrası tüp bebek uygulamasında embriyonun rahim duvarına tutunma şansı artırılmaya çalışılır.

Mikroçip yöntemi nedir?

Spermlerin mikroakışkan teknoloji kullanılarak mikroçip yöntemiyle seçilmesi işlemidir. Bu seçilen spermler ile mikroenjeksiyon yapılır. Özellikle sperm DNA hasarı varsa tercih edilir.

Sperm DNA hasarı ne demek?

Sperm DNA sında doğuştan değil sonradan çevresel faktörlerle bozulma oluşmasıdır. Yüksek ısı, sigara, ilaçlar, beslenme sperm DNA sına hasar verebilir. Rutin sperm analizinde sperm DNA bakılmaz. Erkek infertilitesinde ürologların istediği test ile değerlendirilir. DNA hasarı fazla olan spermler yumurtayı dölleyemez.

TESE ne demek?

Menisinde  sperm olmayan erkeklerde testislerden sperm elde etmek için yapılan cerrahi işlemdir. Ürolog tarafından yapılır.

Gebelik aşısı ne demek?

Hastaya bağışıklık sistemini uyaran bir ilaç verilir. Hastadan 2-embriyo transferi3 hafta sonra kan alınır, alınan kandan ayrıştırılan hücreler laboratuar ortamında çoğaltılır ve embriyo transferi öncesi rahime verilir.

Yumurtalık gençleştirme nedir?

Özellikle düşük over rezervli kadınların yumurtalıklarına PRP (Platelet rich plazma) , kök hücre uygulanarak yumurta sayısını artırmaya çalışma işlemidir.

Tüp bebek tedavisinde ERA testi nedir?

ERA testi (endometrial receptivity assay) rahim dokusundan biopsi alınarak rahim duvarında embriyonun tutunmasında rol oynayan genlerin aktivasyonunu ölçerek embriyo transfer gününün belirlenmesidir. İyi kalitede embriyo transferine rağmen gebelik elde edilemediği zaman uygulanır.