Kemik erimesi (osteoporoz), vücudumuzdaki tüm kemikleri etkileyen, kemiklerin sertliklerinin azalarak, kırılabilir hale gelmesine neden olan bir hastalıktır.En sık görülen kemik hastalığı olup, hastaların %80 inin kadın olması nedeniyle biz kadın doğum hekimlerini de ilgilendirmektedir.50 yaşından sonra, menopozdaki kadınlarda meme kanseri riski %2.8 olduğu gibi, kalça kırığı riski de %2.8 dir.Tedavi edilmeyen osteoporoz, ağrı ve şekil bozukluklarına yol açabilir.

Kemik Erimesi İçin Risk Faktörleri

  • Cins(kadın olmak)
  • Genetik yapı
  • Irk:Beyaz ve Asyalılarda daha sık görülür
  • Aşırı alkol ve kafein tüketimi:Bağırsaktan kalsiyum emilimini azaltır, kötü beslenmeye neden olur
  • Sigara
  • Bazı ilaçların kullanılması:Kortizon, troid, kan seyreltici ilaçlar
  • Estrojen hormonu yetersizliği, menopozdan sonraki ilk 5-7 yıl içinde kemik kaybı görülmeye başlar.
  • Bazı hastalıklar:Karaciğer, böbrek hastalıkları, bazı hormonal ve romatolojik  hastalıklar
  • Hareketsiz yaşam

Kemik Erimesi Belirtileri

  • Çoğunlukla hiçbir belirti vermez, şikayete neden olmaz.Çoğu kadın kemik erimesi olduğunun farkında değildir.Genellikle menopoz nedeni ile başvurduklarında yapılan tetkikler esnasında fark edilir.
  • Çok ilerlediğinde, ileri yaşlarda bazı belirtiler verir.
    • Sırt ağrısı
    • Boy kısalması
    • Öne eğik ve kambur duruş
    • Boyun, bel ağrısı
    • Omurga, el bileği , kalça kemiğinde kırılmalar
    • Çok ilerlemiş vakalarda kemiklerde hassasiyet

Kemik Erimesi Tanısı

Menopoza giren kadınlarda veya diğer risk faktörü olan hastalarda, dual enerji X ray absorptiometri (DEXA) taraması ile rahatlıkla tanı konulur.Direkt grafiler tanı için yetersizdir, Bir DEXA taraması 30 dakikada tamamlanır, ağrısızdır, direkt göğüs röntgeninin onda 1 i kadar radyasyona maruz bırakır.Sonuçlar, 30 yaşındaki bir insanın sonuçları ile kıyaslanarak rapor edilir.Bu T skoru olarak adlandırılır ve kırık riski, tahmin edilir. Düşük T skoru kemiklerin kırılganlığının fazla olduğunu gösterir.

T skoru -1.0 ile -2.5 Osteopeni, zayıf kemik

T skoru -2.5 dan daha düşük değerler: Osteoporoz, kemik erimesi

Z skoru kendi yaş grubundan sapmaları gösterir.

Risk faktörü olmayan kadınlara, menopoza girdikten sonra 3-5 yıl arası DEXA ile kemik tarama yapılmalıdır.Sonuçlar normalse 65 yaşa kadar tekrar yapılmasına gerek yoktur.

Kemik Erimesi Tedavisi

Tedaviden ziyade korunmak çok önemlidir.Kemik erimesi tedavisi ile belirti varsa kaybolmaz ama ilerleme durdurulur.Kemik erimesi tedavisinde normale dönme söz konusu olmayıp ilerlemenin durdurulması amaçlanır.Tedavi edilmez ise ilerleyicidir ve kırık riski artmaktadır.

  • Korunmak İçin

    • Yeterince kalsiyum ve D vitamininden zengin beslenme, gerekli ise takviye olarak alma önerilir.Tereyağ, peynir, kaymak, süt, dondurma gibi günlük besinler ancak 600 mg kalsiyum alımını sağlarlar.Yaş ve cinsiyete göre günde 1000-1500 mg kalsium alınması tavsiye edilir.Bu ihtiyaç kalsiyum ve D vitamini içeren ilaçlarla tamamlanabilir.Brokoli, kara lahana, şalgam, yeşil yapraklı bitkiler  iyi birer kalsiyum kaynağıdır.Süt, balık özellikle somon, istiridye ve tahıllar ve güneş ışığı D vitamini kaynaklarıdır.Sigara, alkol alınmaması, kafein azaltılması önemlidir.
    • Fiziksel aktivitenin artırılması kemik yıkımını azaltır.Yürüyüşler, ağırlık kaldırma, yüzme önerilen sporlardır.
  • Tıbbi Tedavi

Tıbbi tedavide amaç kemik kaybını azaltmak, durdurmak, kemik yoğunluğunu artırmaktır.Bu amaçla estrojen, alendronat, residronate, stronsiyum, raloksifen, kalsitonin, parathormon gibi ilaçlara ek olarak kalsiyum ve D vitamini içeren vitaminler kullanılır.Tedavi takibi yıllık DEXA ile yapılır.

  •  Cerrahi Tedavi

Osteoporaza bağlı olarak çökme yada kırık meydana gelirse tedavi cerrahidir.