Pek çok organı ilgilendiren polipler jinekolojide servikal (rahim ağzı) ve endometrial (döl yatağı, rahim duvarı) polipler olarak iki şekilde karşımıza çıkar. Ergenlik ve menopoz sonrası çok nadir olan polipler en sık 40-50 yaş arası kadınlarda görülmektedir. Çoğu iyi huylu olan polipler hiç belirti vermediği gibi, anormal kanamalar, akıntı, ilişki sonrası kanama, kısırlık , tekrarlayan düşükler, gibi şikayetlere neden olabilir.
Polip Nedir?
Polipler içi boşluklu organlarda, oluştuğu dokunun tabakasından köklenerek dışarı doğru itilen tümör şeklinde olan yapılardır. Genellikle iyi huylu olan polipler milimetrik olabildiği gibi birkaç santimetre büyüklüklüğünde de olabilir. Bulunduğu dokuya sapla bağlı olabildiği gibi geniş bir tabanı da olabilir. Et benine benzer. Vücutta serviks ve endometrium dışında burun, safra kesesi, bağırsak, vokal kord (ses telleri), mesane (idrar kesesi) gibi pek çok organda polip görülebilir.
Polip Neden Oluşur?
Endometrial poliplerin neden ve nasıl oluştuğu tam olarak bilinmemektedir. Hücrelerin anormal çoğalması ile oluşan polipler özellikle östrojen hormonunun yüksek olduğu bazı durumlarda daha sık görülür.
- Obezite
- Polikistik over sendromu
- Geç menopoz
- Aile hikayesi, genetik yatkınlık
- Kronik karaciğer yetmezliği
- Meme kanseri tedavisinde kullanılan memenin estrojen yanıtını azaltırken rahimde artıran tamoksifen ilaç kullanımı
- Progesteron hormonu ile desteklenmeyen estrojen içeren ilaç kullanımı
Bu durumlar polip riskinin arttığı durumlardır.
Polip Çeşitleri Nelerdir?
Kadın üreme sisteminde bulunduğu organa göre 2 çeşit polip vardır.
- Rahim ağzı, servikal polipler
- Rahim duvarından kaynaklanan endometrial polipler: Endometrial polipler hiperpilastik, atrofik, adenomyomatöz, pseudo (yalancı), fonksiyonel polipler olarak farklı tiplerde tanımlanmıştır.
Bazı kadınlarda ikisi bir arada olabilir. Saplı endometial polipler rahim ağzından sarkabilir ve servikal polip sanılabilir. Nadiren polip vajina girişine kadar sarkabilir.
Polip Belirtileri Nelerdir?
Polipler hiç belirti vermeyip muayene sırasında görülebilir. Yada aşağıdaki sıralanan belirtilerden biri yada birkaçı polip belirtileri olarak kendini gösterir.
- Adet arası kanama, lekelenme
- Adet kanamalarının yoğun olması, uzun sürmesi
- Kahverengi akıntı, enfekte ise kötü kokulu akıntı
- Cinsel ilişki sonrası kanama
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
- Uzun saplı ise vajina girişinde ele gelen yumuşak kitle
- Kısırlık, gebe kalamama
- Tekrarlayan düşük
- Menopoz sonrası kanama
Polip Tanısı Nasıl konur ? Ultrasonda görülür mü?
Polipler transvajinal ultrasonla rahatlıkla görülür. Kistik yada hiperekojen görünümde olan poliplerde çoğunlukla doppler kan akımı mevcuttur. Karar verilemeyen olgularda halk arasında sulu ultrason olarak bilinen salin infüzyon sonografi (SİS) ile tanı konur. Histeroskopi ve MR (manyetik rezonans) diğer tanı yöntemleridir.
Ultrasonografi ile anlaşılamayan, anormal kanaması olan kadınlarda tanı amaçlı endometrial biopsi yapılıp örnek patolojiye gönderildiğinde sonucun polip olarak gelmesi ile de tanı konulur.
Poliplerde Ayırıcı Tanı
Servikal polipler jinekolojik muayenede vajinaya spekulum takılarak rahatlıkla görülür ve tanı konur. Ancak endometrial polipler başka hastalıklarla karışabilir. Bunlar:
- Supmukoz myomlar (rahim duvarında olan myomlar)
- Düşük sonrası rahimde kalan gebelik artıkları
- Endometrium kanseri (rahim kanseri)
- Endometrial hiperplazi (rahim duvarında kalınlaşma)
Polipler Nasıl Tedavi Edilir?
Kadınlarda polipler ya serviks yada endometriumdan kaynaklanır. Polip alma ameliyatına polipektomi denir.
- Servikal Polip tedavisi: Servikal polipler çoğu kez muayenehane şartlarında lokal anestezi ile kolaylıkla çıkarılır. Alınan polip mutlaka patolojiye gönderilir. Hastada mutlaka pap smear testi de yapılmalıdır. Patoloji sonucu polip ve smear sonucu normalse ek işleme gerek yoktur. Büyük ve kanama ihtimali çok olan polipler hastane şartlarında çıkarılmalıdır.
- Endometrial Polip Tedavisi: Şikayete neden olan tüm polipler çıkarılmalıdır. Şikayete neden olmayan polipler hastanın yaşına, polip sayısı, yerleşim ve görünümüne göre ya çıkarılır ya takip edilir. Şikayete neden olmasa da 1,5 cm den büyük polipler, çok sayıda olan polipler, menopoz sonrası oluşan polipler , tamoksifen kullanan kadınlarda görülen polipler, gebe kalamayan kadınlarda rahmin fundusunda olan polipler, tekrarlayan polipler çıkarılmalıdır.
Endometrial poliplerin, rahim içinin optik aletle incelenerek yani histeroskopi ile çıkarılması (histeroskopik rezeksiyon) en sağlıklı polipektomi yöntemidir. Ancak polipler küretajla da çıkarılabilir. Hastanın yaşadığı il yada ilçede histerokopi yoksa, doktor histeroskopi konusunda deneyimli değilse, ultrasonda polip net anlaşılamadı ama anormal kanama varsa kürtaj yapılır.
Her durumda alınan polip, endometrial örnekleme patolojiye gönderilmelidir. Kürtaj yapılan hastalar takip edilmeli, şikayeti devam ediyorsa, ultrasonda hala polip görülüyorsa mutlaka histeroskopi yapılmalıdır. Kürtajla polip almak her zaman mümkün olmayabilir.
Polipler Kansere Dönüşür mü?
Endometriyal poliplerle endometriyal kanser arasında bir ilişki olduğu düşünülmektedir. Poliplerin kansere dönüşme olasılığı yaklaşık olarak %0.8-4.8 olarak bildirilmiştir. 10 bin olguda yapılan çalışmalarda menopoz sonrası polipler (%5.4 kanser riski), tamoksifen kullanan kadınlarda olan polipler (%11 kanser riski), kanama şikayetine neden olan poliplerde ( %4 kanser riski) risk artmıştır. Mutlaka polipler çıkarılmalı ve patolojiye gönderilmelidir. Üreme çağında olan poliplerde kanser riski %1.7 olarak rapor edilmiştir.
Özetle kanamalı polipler, menopoz sonrası olan polipler, tamoksifen kullanan kadınlarda olan poliplerde kanser riski diğer gruplara göre daha yüksektir.
Poliplerle İlgili Sık Sorulan Sorular
Rahim polipleri ( endometrial polipler ) kimlerde görülür?
Obez, polikistik over sendromu olan kadınlar, geç menopoza giren kadınlar, aile hikayesinde polip olan kadınlar, meme kanseri tedavisi için tamoksifen kullanan kadınlar, progesteron hormonu ile desteklenmeyen estrojen içeren ilaç kullanan kadınlarda polipler daha sık görülür. Bu özellikler olmasa da polip üreme çağında olan tüm kadınlarda olabilir.
Endometrial polipler ağrı yapar mı ?
Polipler en çok kanama şikayetine neden olur. Ancak endometrial polip semptomları arasında ağrı da yer almaktadır. Genellikle adet dönemlerinde yada cinsel ilişki esnasında hafif, orta ya da şiddetli ağrıya neden olabilir.
Polip kendiliğinden geçer mi?
1 cm den küçük endometrial poliplerin kendiliğinden geçme ihtimali vardır. Polip küçükse, şikayete neden olmuyorsa, kanser riskini artıran ek bir bulgu yoksa takip edilir. Bazen de yumurtlama döneminde kalınlaşan normal endometrium dokusu katlantı yaparak ultrasonda polip gibi görülebilir. Yanlış tanıdan kaçınmak için adet döneminde tekrar ultrason yapmak iyi olur.
Endometrial polipler gebeliğe engel mi ?
Endometrial polipler bazen gebeliğe engel olabilir. Bazen de endometriumda ince uzun katlantılar polip sanılabilir. Girişim yapmadan önce polip olup olmadığından emin olmalıdır. Polipler embriyonun yerleştiği rahmin fundus bölgesindeyse, büyükse gebeliğe engel olabilir.
Polipler düşüğe neden olur mu?
Küçük polipler, rahim ağzıma yakın polipler düşüğe neden olmaz. Ancak özellikle tekrarlayan gebelik kayıpları varsa endometrial polip çıkarılmalıdır.
Tüp bebek tedavisi polip oluşumuna neden olur mu?
Tüp bebek tedavisinde yumurtaları büyütmek amacıyla kullanılan ilaçlar östrojen hormonunu arttırarak polip oluşumuna neden olabilir. Bu durum çoğu tedavi sürecinde veya çoğu kez yumurta toplama sırasında farkedilir. Polipler embriyonun tutunması gereken yerde ise embriyo transferi yapılmaz, embriyolar dondurulur. Polip çıkarıldıktan sonra embriyo transferi planlanır.
Polip ilaçla tedavi edilir mi?
Poliplerin ilaç tedavisi yoktur. Polipler cerrahi yöntemle alındıktan sonra polip nüksünü engellemek için progesteron içeren haplar veya hormonlu rahim içi araç yada doğum kontrol hapları kullanılır.
Poliplerin alınması şart mı?
Şikayetlere neden olan veya rahim kanseri açısından riskli görülen polipler cerrahi olarak çıkarılmalıdır, bu poliplerin alınması şarttır.
Endometrial polip alınmazsa ne olur ?
Endometrial polipler kanamaya neden oluyor ve cerrahi olarak çıkarılmıyorsa kanama nedeni ile kansızlık, pet kullanımına bağlı vajinal enfeksiyonlar olabilir. Çoğu iyi huylu olan poliplerin kanser olup olmadığı ancak çıkarılıp patolojide incelenmesi ile anlaşılır. Menopoz sonrası görülen polipler, tamoksifen kullanımına bağlı polipler kanser riski nedeniyle alınmalıdır.
Polip ultrasonda görülür mü?
Evet görülür. Polip tanısı çoğu kez ultrasonografi ile konulur. Ultrasonografi ile emin olunamayan durumlarda sulu ultrason tanı yöntemi olarak uygulanır. Histeroskopi poliplerde hem tanı için hem de tedavi için kullanılan bir yöntemdir.
Sulu ultrason ne demektir?
Tanıda halk arasında sulu ultrason olarak bilinen salin infüzyon sonografisi ( SİS) yapılır. Sulu ultrason rahim içine serum fizyolojik verilerek rahmin ultrasonografi ile incelenmesi işlemidir.
Sulu ultrason nasıl yapılır?
Adet kanaması bittikten sonra sulu ultrason yapılır. İşlemden 30 dakika önce ağızdan bir ağrı kesici verilir. Daha sonra vajina antiseptikle temizlenir ve servikal kanaldan kateter geçirilir. 20 ml steril serum fizyolojik (SF) içeren enjektör katetere bağlanır. Hava vermemeye dikkat ederek sıvı verilir ve ultrasonla rahim değerlendirilir.
SİS ile polibin varlığı, hangi duvardan kaynaklandığı, yeri ve kesin boyutları anlaşılır. Sulu ultrason yani kısaca SİS poliklinik ve muayenehane şartlarında, hastaneye yatış gerektirmeyen kolayca ve ağrısız yapılabilen bir ultrason çeşididir.
Hangi durumlarda sulu ultrason yapılır?
Ultrasonografi ile polip varlığından emin olunamadığı durumlarda sulu ultrason yapılır. Polip alınmaya karar verilirse histeroskopi planlanır.
Tedavi yöntemleri ve en iyi tedavi yöntemi
Şikayete neden olan tüm endometril polipler çıkarılmalıdır. Şikayete neden olmasa da 1,5 cm den büyük polipler, çok sayıda olan polipler, menopoz sonrası oluşan polipler , tamoksifen kullanan kadınlarda görülen polipler, gebe kalamayan kadınlarda rahmin fundusunda olan polipler, tekrarlayan polipler çıkarılmalıdır.
Endometrial poliplerin en iyi tedavi yöntemi, rahim içinin optik aletle incelenerek yani histeroskopi ile çıkarılmasıdır (histeroskopik rezeksiyon). Ancak polipler küretajla da çıkarılabilir. Hastanın yaşadığı il yada ilçede histerokopi yoksa, doktor histeroskopi konusunda deneyimli değilse, ultrasonda polip net anlaşılamadı ama anormal kanama varsa kürtaj yapılır. Her durumda alınan polip, endometrial örnekleme patolojiye gönderilmelidir.
Kürtaj yapılan hastalar takip edilmeli, şikayeti devam ediyorsa, ultrasonda hala polip görülüyorsa mutlaka histeroskopi yapılmalıdır. Kürtajla polip almak her zaman mümkün olmayabilir.
Polip ameliyatı zor mu?
Histeroskopi ile polip ameliyatı riskleri olsa da zor bir ameliyat değildir.H hastaneye yatış gerektirmez, dikiş atılan bir ameliyat değildir. Günübirlik ameliyat grubundadır.
Kapalı polip ameliyatı nedir?
Kapalı polip ameliyatı vajinadan rahim içine histeroskop denilen bir aletle girilerek, rahim içine sıvı verilmesiyle rahim içinin görüntülenmesi ve polibin alınması ameliyatıdır. Endometrial poliplerin cerrahi tedavisi hastane ortamında histeroskopi ile yapılır. Adet bitiminde, yapılmalıdır. Sedasyon denilen uyutma işlemi ile anestezi sağlanır. Hastaneye yatış gerektirmez. Dikiş atılan bir ameliyat işlemi değildir. Alınan polipler patolojide incelenir.
Polip kürtajı nasıl yapılır ?
Histeroskopi yapılamadığı durumlarda polip kürtajla alınabilir. Bazen de ultrasonda görüntülenmeyen, kanama şikayeti olan kadınlarda kanama nedenini araştırmak için kürtajla biopsi yapılarak incelemeye gönderilen parçanın patolojisi polip olarak gelir. Kürtajla polip tamamen alındı ise sorun yoktur, tamamen alınamazsa histeroskopi ile rahim içine girilerek polip çıkarılır. Kürtaj, gebelik kürtajı gibi rahim içine plastik kanüller yerleştirilerek vakum yöntemi ile yada küret adı verilen keskin aletlerle yapılır. Kürtaj lokal yada sedasyon anestezisi ile yapılır.
Polip ameliyatı adetin kaçıncı günü yapılır?
Polip ameliyatı hemen adet bitiminde planlanır. Bunun nedeni adet bitiminde rahim içinin daha rahat görüntülenmesi ve olası gebelik ihtimalinden kaçınmaktır. Kadınlar adet kanamasından 13-14 gün sonra yumurtlarlar. Böylelikle histeroskopi yapıldığında gebelik ihtimali olmaz.
Polip ameliyatı öncesi nelere dikkat etmeli?
Muayene ile polip tanısı konulduğunda ve polibin alınmasına karar verildiğinde işlemle ilgili bilgi verilir. Gerekli tetkikler yapılır. Polip ameliyatı adet bitiminde yapılır. İşlem için randevulaşılan saatten 1 saat önce hastanede olunmalı, işlemden 4-6 saat öncesine kadar oruç gibi aç olmalıdır. İşlem öncesi duş alınmış olmalı, rahat kıyafetler giyilmelidir.
Polip ameliyatı sonrası nelere dikkat etmeli?
Histeroskopi ile polip ameliyatı günübirlik ameliyat grubundadır. Yani hastanede 1-2 gün yatış gerekmez. Ameliyattan 1 saat önce hastanede olmalısınız. Ameliyat uyutarak 15-30 dakika sürer. Ameliyattan sonra 1-2 saat dinlenip eve gidebilirsiniz.
- Ameliyat sonrası bir süre leke tarzında adet kanamasından az kanama olabilir
- İşlem sırasında rahim içine sıvı verildiği için 5-7 gün sulu akıntı olabilir
- Ameliyat sonrası ağrı nadiren olabilir
- Doktor tarafından reçete edilen ilaçlar kullanılmalıdır
- Alınan polip patolojiye gönderilir, sonuç takip edilmelidir
- Ameliyat sonrası 1 hafta cinsel ilişki olmamalıdır
- Ameliyat sonrası 1 hafta havuz, deniz, jakuzi, saunaya girilmemelidir
- Yoğun kanama, şiddetli kasık ağrısı, kötü kokulu akıntı, ateş acil durumu gösterir
Bakirelerde polip olur mu?
Evet bakirelerde polip olabilir. Polip oluşumunun evlilikle, cinsel ilişki ile alakası yoktur. Bakirelerde kızlık zarı bozulmadan polip almak her zaman mümkün değildir.
Polip ameliyatı sonrası kanama kaç gün sürer?
Polip ameliyatı sonası kanama 7 günü geçmez. Uzayan kanamalarda tekrar değerlendirmek gerekir. Polip ameliyatı ile birlikte kürtaj yapılmışsa o gün adet kanamasının ilk günü olarak kabul edilir, adet döngüsü ona göre devam eder.
Polip ameliyatı sonrası cinsel ilişki yasak mı?
Histeroskopi ile yapılan polip ameliyatı yada kürtajla polip alınması cerrahi bir işlemdir ve enfeksiyon riski vardır. Enfeksiyon olmaması için ameliyat sonrası 7 gün cinsel ilişki olmamalıdır.
Histeroskopi ile polip ameliyatı sonrası gebelik şansı artar mı?
Polip gebeliği engelliyorsa alındıktan sonra gebelik şansı artar. Kadının yaşı gençse ve gebeliği engelleyen başka faktörler yoksa, polip alındıktan sonra 3-6 ay gebelik şansı arttığından dolayı beklenir. Histeroskopi ile polip alınması ile birlikte endometrial çizik (endometrial injury) yapılması da gebelik şansını artırır. Histeroskopi yapıldığı ay gebelik olması sorun oluşturmaz.
Polip ameliyatı fiyatı ne kadar?
Polip ameliyatı fiyatları her yıl Türk Tabipler Birliği’nin ocak ayında yayınladığı katsayılara göre, şehirlere ve hastanelere göre değişir. Polip ameliyatları kamu ve üniversite hastanelerinde sosyal güvenlik kurumuna bağlı olan hastalara ücretsiz olarak yapılır.
Hangi polipler tehlikelidir?
Endometriyal poliplerle endometriyal kanser arasında bir ilişki olduğu düşünülmektedir. Poliplerin kansere dönüşme olasılığı yaklaşık olarak %0.8-4.8 olarak bildirilmiştir. 10 bin olguda yapılan çalışmalarda menopoz sonrası polipler (%5.4 kanser riski), tamoksifen kullanan kadınlarda olan polipler (%11 kanser riski), kanama şikayetine neden olan poliplerde ( %4 kanser riski) risk artmıştır. Mutlaka polipler çıkarılmalı ve patolojiye gönderilmelidir. Üreme çağında olan poliplerde kanser riski %1.7 olarak rapor edilmiştir.
Özetle kanamalı polipler, menopoz sonrası olan polipler, tamoksifen kullanan kadınlarda olan poliplerde kanser riski diğer gruplara göre daha yüksektir.
Rahimde polip cinsel isteksizlik yapar mı?
Polipler cinsel isteksizlik yapmaz.
Polip tekrarlar mı?
Poliplerin oluşumuna neden olabilecek faktörler var oldukça polipler alınsa da tekrarlayabilir. Polip alındıktan sonra tekrarlamaması için gereken tedavi planı yapılır.
Polip oluşumu engellenebilir mi?
Evet engellenebilir. Polip çoğu kez progesteron hormonu ile karşılanamayan estrojen hormonu fazlalığından kaynaklanır. Polip oluşumunu engellemek için ağızdan yada vajinal progesteron hormonu, doğum kontrol hapları, hormonlu spiral yada ciltaltı implant uygulamaları kullanılır.
Ne zaman doktora gitmeli?
Şikayeti olmasa da tüm kadınlar yılda bir jinekolojik muayene olmalıdır. Ara kanama, sık adet, adet kanamasının fazla olması, adet düzensizliği, menopoz sonrası kanama şikayetleri acil muayene olmayı gerektirir. Meme kanseri tedavisinde tamoksifen memede estrojen etkisini azaltırken endometriumda estrojen etkisini artırır. Tamoksifen kullanan kadınlar düzenli jinekolojik muayenelerini ihmal etmemelidir.
Polip nasıl yok edilir?
Küçük polipler kendiliğinden geçebilir. Poliplerin yok edilmesi ancak cerrahi ile mümkündür. Cerrahi olarak çıkarılan polipler patolojiye gönderilerek kanserle ilişkisi olup olmadığının kesin tanısı konur.
Soğan suyu polipi yok eder mi?
Her derde deva gibi gösterilen soğan suyunun polipleri tedavi edici etkisi bilimsel olarak gösterilmemiştir.
Endometrial poliplerin bitkisel tedavisi
Bilimsel anlamda endometrial poliplerin bitkisel tedavisi yoktur. Bitkisel tedavi uygulamak isteyen polipi olan kadınlar, bilimsel olarak faydası olamayan yöntemlerle oyalanarak vakit kaybetmemelidir. Nadir de olsa polipler kanserle ilişkili olabilir, vakit kaybetmeden kadın doğum uzmanı tarafından tedavi olmalıdır.
Polip olanlar ne yememeli?
Sağlıklı beslenme sağlıklı bir yaşam için ilk koşuldur. Bağırsak polipleri için önerilen bir beslenme önerileri olmakla beraber endometrial polipler için böyle bir öneri verilemez. Ancak endometrial polipler obezite, polikistik overle ilişkilendirildiği için spor yapmak, ideal kiloda olmak ve Akdeniz tipi beslenmek faydalıdır.
Adet düzensizliği olan kadınlar bazen estrojen içeren bitkisel takviyeler kullanırlar. Bu takviyeler endomerial polipler için zararlıdır. Doktor onayı almadan bitkisel gıda takviyeleri kesinlikle kullanılmamalıdır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Rahim ağzı ve rahimde olan poliplerin tanı ve tedavisi için kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmalısınız. Polip tanısı ve tedavisi için bize 0312 287 70 79 numaralı telefondan ulaşabilirsiniz.