GENİTAL HERPES ( GENİTAL UÇUK, GENİTAL ÜLSER, GENİTAL AFT )

Genital herpes, herpes simpleks adı verilen bir virusun neden olduğu, cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır.Genital bölgede önce içi sıvı dolu kesecikler(uçuk) oluşur.Bu kesecikler ağrı ve kaşıntıya neden olur.Kaşıntı ile sıvı dolu kesecikler açılır ve ülsere lezyonlara dönüşür.İlk seferde 3-4 haftada iyileşme gerçekleşir.Herpes virus vücutta saklanır, şikayetler ve lezyonlar nüksedebilir.Kadınlarda daha sıktır.Dünyada ve ülkemizde cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında en sık görülenidir.Görünürde lezyon varken bulaşıcılığı yüksek olmakla beraber, lezyon olmasa da bulaşabilir.Gençlerde sık görülür.Diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma riskini artırır.

Genital Herpes Neden Olur?

Genital Herpes, genellikle Herpes simplex virusunun tip 2 si ile oluşur.Herpes tip 1 virusu genellikle ağız çevresindeki uçuklardan sorumlu olmakla beraber, nadir de olsa tip 1 virus genital ülserlere neden olabilir(özellikle oral seks sonrası).Cinsel ilişki ile bulaşmaktadır.Herpes virusu açık bulduğu ağız ve genital bölge mukozasından girerek sinir hücrelerine yerleşir ve uzun süre kalır.Bağışıklık sistemindeki düşüşler virus girişini kolaylaştırır.

Genital Herpes Belirtileri Nelerdir?

Hastaların pek çoğu hasta olduğunu fark etmeyebilir.Böcek ısırığı gibi yanma, sızlama gibi şikayetler kendiliğinden geçer ve kişi farkına bile varmaz.Ancak bu durumda bile bulaştırıcı özellik vardır.Genital herpesli kişilerin %70 i hastalığın farkında değil ama taşıyıcısıdır.Hastalık belirtileri, virus vücuda girdikten 2 hafta sonra başlar, iyileşme 3-4 hafta sürer.

• Genitel bölge ve anüs çevresinde kızarıklık, içi sıvı dolu kesecikler
• Ağrı, sızlama, kaşıntı
• Lenf bezlerinde şişme
• Halsizlik, grip benzeri şikayetler, kendini kötü hissetme
• Kesecikler patladıktan sonra aft benzeri ülsere lezyonlar
• İdrar yaparken yanma
• Ağrılı cinsel ilişki, cinsel ilişkiye girememe
• 1 hafta ila 1.5 ay süresince cilt bölgesinde hassasiyet

Kimi hastalarda nüks görülmese de kimi hastalarda bir yıl içinde 4-5 atak olabilir. İlk atak yoğun belirtiler gösterse de sonraki ataklarda şiddet azalır, hastalığın süresi kısalır

Genital Herpes Tanısı Nasıl Konulur?

Genellikle kadın doğum uzmanı içi sıvı dolu veziküller, ülserleri gözlemleyerek tanı koyar.Emin olunamayan durumlarda lezyonlardan örnek alınarak Herpes simplex virus DNA (PCR)çalışmaları, kesin tanı konulmasını sağlar.Kanda antikor bakılarak da hastalığın geçirilmiş olduğu anlaşılabilir.

Kimlerde Genital Herpes Olur?

Çok eşlilik ve cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklarn var olması genital herpes riskini artırır.Aktif lezyon varken cinsel ilişkiden kaçınmak önemlidir.Ülserli lezyonlar varken bulaştırıcılık daha fazladır.

Hamilelik ve Genital Herpes 

Genital herpesin risk yarattığı grup hamilelerdir.Hamilelikte plasentadan bebeğe geçme riski yok denecek kadar azdır, gebeliğin sonlandırılmasını gerektirmez.Hamileliğin son 3 ayında aktif genital herpes enfeksiyonu olan hamileler,  doğum kanalından bebeğe bulaşma olmaması için sezaryenle doğurtulmalıdırlar.Aktif lezyon yoksa vajinal doğum yapabilirler.Bu nedenle tüm hamileler, genital bölgelerinde farklı bir durum hissettiklerinde doktorlarına söylemelidirler.Hamileler asiklovir, famsiklovir ve valasiklovir etken maddeli antiviral ilaçları güvenle kullanabilirler(gebelik kategorisi B).Bebeğe herpes tip 2 bulaşması, ciddi anlamda yenidoğanda nörolojik hasara neden olabilecek sonuçlar doğurabilir.Etkilenen bebeklerin çoğunluğu menenjit yada ensefalitten kaybedilir yada sekel kalır.

Genital Herpes Tedavisi

Cinsel ilişkiyle bulaşan ve sık görülen genital herpes ve genital siğil(HPV enfeksiyonu) hastalar ve hekimler için sorun olma özelliği taşımaktadır.HPV nin bazı tiplerine karşı geliştirlen aşı olmasına rağmen, genital herpesin aşısı yoktur.Ancak her iki viral ajanın birlikte olma riski yüksek olduğundan dolayı gental herpesi olan kadınların HPV e karşı aşılanması önerilmektedir.

Cinsel ilişkiyle bulaşan bir hastalığın olması, kadınların psikolojilerini bozmakta, cinsel yaşamlarını olumsuz etkilemekte, partnerleri ile ilgili problemler yaratmaktadır.HPV enfeksiyonu da ne yazık ki kanser olma korkusuna neden olmaktadır.Hekim olarak hastalarımıza ön yargısız yaklaşmak, korkutmadan tedaviyi planlamak, çiflerin ilişkisel boyutlarına yardımcı olmak, onları ömür boyu suçlu, kusurlu olma psikolojilerinden uzak tutmak temel hedefimiz olmalıdır.

Genital herpesi tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi yoktur.Ancak antiviral ajanlar(asiklovir, valasiklovir, famsiklovir içeren ilaçlar) hastalığın şiddetini azaltır ve lezyonların iyileşmesini hızlandırır.Ağızdan alınan tabletler ve lezyona sürülen kremler mevcuttur.Tedaviye ilk 72 saat içinde başlamalıdır.Lezyonlarda iyileşme tedaviye başlandıktan sonra 24-48 içinde başlar.Antiviral tedavi ayrıca bulaştırma anksiyetesini de azaltır.Sık atak geçiren hastalarda baskılayıcı tedavi planlanabilir.Günde 500 mg valasiklovir alan kadınlarda nüks etme riski yarı yarıya azaldığı yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.