Hamilelikte Aspirin Kullanılır Mı?
Hamilelerin pek çoğu düşük yapma endişesi duyar ve doktoruna ‘düşük yapma riskim yok değil mi’ sorusunu yöneltir.Çevresinden duyduğu pek çok düşük öyküsü bu korku ve kaygıyı pekiştirir.Gerçektende düşük, hamile kadınların % 15-20 sinde gerçekleşmektedir.Düşüklerin pek çoğu önlenemez.Hamileliğin ilk aylarında(ilk 12 haftada) olan düşüklerin pek çoğu bebekteki kromozomal problemlerden kaynaklanır.Yani düşüklerin pek çoğu, zaten anomalili, yaşama şansı olmayan bebeklerin olduğu hamileliklerdir.
Bilimsel bu gerçekliği bilseler de, düşük yaşayan pek çok kadın, daha sonraki gebeliklerinde önlem almak isterler, nedenleri sorgularlar.Düşük materyalinin patolojiye gönderilmesi sadece mol hidadiform denilen hastalık hakkında bilgi verir.Patolojinin normal olması, her şeyin normal olduğunu göstermez.Düşük mateyalinden genetik inceleme yapılırsa, bebekte kromozomal hastalık tanısı konulabilir.Kadınların %1 ini etkileyen 2 yada daha fazla düşük olduğunda, altta yatan nedenler araştırılır.Bu araştırmaların sonucu genetik trombofili, yada antifosfolipid sendromu tanısı konulmuşsa, hamilelikte aspirin kullanmak gerekli olacaktır.
Aspirin ağrı kesici, ateş düşürücü, iltihap giderici etkilerinin yanında(500 mg), kanın pıhtılaşma sistemi üzerinde de etkili(80-100-150 mg) bir ilaçtır.Halk arasında, kan sulandırıcı olarak bilinen bu etki, daha düşük dozdadır ve bebe aspirini olarak bilinir.
Hangi hamileler aspirin (80-100-150 mg) kullanmalı?
- Yapılan testlerde antifosfolipid sendromu, genetik trombofili tanısı konulmuşsa aspirin başlanır.Adı geçen patolojisi olan hamilelerde, kanın pıhtılaşma mekanizması bozulmuş olup, pıhtılaşma riski artmıştır.Bu pıhtılar, hamilede doku ve organlarda tromboz oluşturarak hayati riske neden olabildiği gibi, bebekte de risk oluşturur, düşüğe, anne karnında ölüme, büyüme gelişme geriliğine neden olur.
- Daha önceki hamilelikte şiddetli preeklampsi, bebekte büyüme gelişme geriliği öyküsü varsa sadece öyküye dayanarak aspirin önerilmez.Bu öyküsü olan hamilelerde antifosfolip sendrom ve genetik trombofili araştırılmalı, ona göre tedavi planlanmalıdır.
- 12-20 haftası uterin arter dopplerinde anormallikler varsa, bebekte büyüme gelişme geriliğini önlemek için aspirin başlanır, hamile yüksek tansiyon riski nedeni ile yakın takip edilir.
- Aspirin başlanan hamilelerde, ilaç 34 haftada kesilmelidir.
- Pek çok tüp bebek merkezinde embriyo transferinden sonra aspirin reçetesi verilmekte ve hamilelik olursa devam önerilmektedir.Ancak antifosfolipid sendrom ve genetik trombofili yoksa, 12 haftadan sonra aspirin kullanımı tavsiye edilmez.
- Daha önce düşük yapmış hamilelere, doktorlarının aspirin vermesi, bu sayede düşük olmadan sağlıklı bir bebek doğması kulaktan kulağa yayılmış, nerdeyse düşük öyküsü olan her hamile aspirin kullanır hale gelmiştir.Bu durum ülkemizde oldukça yaygın olup, bilimsel verilere dayanmamaktadır.
- Düşüğü, preeklampsiyi, bebekte büyüme gelişme geriliğini önlemek amacıyla hamilelere rutin aspirin kullanmalarını önermeyi destekleyen yeterli bilimsel veri yoktur.