Embriyo dondurma işlemi, zaman içinde yüksek başarı oranları ve güvenilirliği sayesinde tüp bebek tedavilerinde devrim yaratmıştır.  Günümüzde daha çok vitrifikasyon (ingilizce kelime anlamı ile camlaştırarak dondurma) yöntemi ile embriyo dondurulmaktadır.

Son yıllarda, dondurulmuş embriyo transfer sayısında önemli bir artış olmuştur. Tüm dünyada  dondurulmuş döngüler her yıl artmaya devam etmekte olup tüp bebek tedavilerinin %41’inden fazlasını oluşturmaktadır. Bu artış, embriyoloji tekniklerindeki ve canlı doğum oranlarındaki iyileşmelerin bir sonucudur. Dondurulmuş embriyo transferlerinde başarı oranı, taze tüp bebek döngülerine  benzer veya daha yüksektir.

Embriyo Dondurma Nedir?

Embriyo dondurma, embriyoların daha sonra transfer edilmek üzere, yüksek yoğunlukta koruyucu solüsyonların kullanımı ile hızla ısı düşüşü sağlanarak dondurulmasıdır. Günümüzde daha çok vitrifikasyon yöntemi ile embriyo dondurulmaktadır.  Vitrifikasyon yöntemi, dondurma işlemi sırasında oluşabilecek hasarları en aza indirir.

Bu yöntem yüksek başarı oranlarına sahip bir dondurma yöntemidir. İlk olarak1985 yılında Rall ve Fahy tarafından memeli embriyolarının dondurulması (kriyoprezervasyon) için rapor edilmiştir. Daha sonra insan bölünme aşaması embriyosunda denenmiştir. 1990’da başarılı bir şekilde doğum ile sonuçlanan vitrifikasyon tekniği günümüzde başarı ile kullanılmaktadır.

Kimler Embriyo Dondurma Yaptırabilir? Embriyo Dondurma İşlemi Kimler İçin Önerilir?

Yumurtalık uyarımı, genellikle taze embriyo transferi için gerekli olan 1 yada 2 embriyodan daha fazla embriyo üretimine yol açar. Bu nedenle, embriyo dondurma ve sonrasında dondurulmuş-çözülmüş embriyo transferi, tüp bebek tedavilerinin ayrılmaz bir parçasıdır. Embriyoların dondurulması sayesinde, taze bir döngüde  tek embriyo transferi ile çoğul gebelik oranları azalmakta  ve gebelik oluşmazsa sonrasında dondurulmuş embriyo transferi yapılabilmektedir.

Embriyo dondurma  endikasyonları da genişlemiştir. “Freeze-all” döngüleri  (tüm uygun embriyoların dondurulması)  yumurtalık hiperstimülasyon sendromu (ovaryan hiperstimülasyon sendromu: OHSS) riskini azaltır,  preimplantasyon genetik test için zaman tanır. Dondurulan embriyo , daha sonra anne adayının endometriumu transfer için  hazırlanarak transfer edilir. Embriyo dondurulması şu durumlarda yapılmaktadır:

• Yumurtalık hiperstimülasyon (OHSS) riski
• Yumurta toplama yada embriyo transfer gününde endometriyal kanama, endometium patolojileri gibi transferde gebelik şansını azaltan durumlar
• İnce endometrium
• Tetikleme gününde artmış serum progesteron seviyesi
• Fazla sayıda embriyo varlığı: Ülkemizde yasal olarak 35 yaş altı 1 embriyo, 35 yaş üstü ve 35 yaş altı 3. Tüp bebek denemesinde 2 embriyo transferi yapılmaktadır. Bu durumda fazla sayıda kaliteli embriyolarak dondurularak daha sonra transfer edilmek üzere korunmaktadır
• Kişisel tercih: Bazı çiftler, anne baba ertelemek istemektedirler.
• Embriyoların genetik olarak incelenmesi gerektiği durumlar

Genetik tarama testleri ile ilgili bilgi almaki çin : https://www.guzinbasci.com/genetik-tarama-testleri-ankara/

Embriyo Dondurma İşlemi Nasıl yapılır?

Tüp bebek tedavisinin yumurta toplama ve döllenme aşamasından sonra embriyolar takip edilir. Taze tüp bebek tedavi döngülerinde yada all freze yani tüm embriyoların dondurulması planlanan döngülerde embriyolar 2., 3.,4. Yada 5. Hatta 6. Güne kadar takip edilerek uygun görülen günde dondurulur. Dondurulması planlanan embriyolar özel  solüsyonlara (kriyoprotektan) tabii tutulur. Hücrelerin içerisindeki su dışarı çıkar ve ozmotik dengelenme ile solüsyonlar hücre içine girer. Bu değişim dengelendiğinde, direkt olarak hızlıca ısı düşüşü sağlanır. Embriyo yada embriyolar -150  °C’de tercihen -196 °C’deki sıvı azot tankına alınarak yani dondurularak saklanır. İşlem yaklaşık 3-4 dakikada tamamlanır. Bu yöntem vitrifikasyon yöntemidir. Tüp bebek tedavi aşamaları ile ilgili daha fazla bilgi almaki için https://www.guzinbasci.com/tup-bebek-tedavi-asamalari/

Embriyo Dondurma ile Yumurta Dondurma Arasındaki Fark Nedir?

Embriyo ve sperm dondurma işleminden farklı olarak, oositler (yumurta hücreleri) buz hasarına daha duyarlı olduğundan yumurta  dondurma teknik olarak daha zordur. Oositler ve embriyoların kriyoprezervasyonu için iki ana dondurma tekniği geliştirilmiştir.

• Geleneksel yavaş hızda dondurma
• Vitrifikasyon

Oositler daha fazla su içerdiğinden dondurulma sırasında buz kristalleri hücre hasarına yol açmaktadır . Vitrifikasyon camlaştırarak dondurma  anlamına gelmektedir. Vitrifikasyonda daha hızlı dondurma ile buz kristallerinin oluşumu engellenir. Vitrifikasyon yavaş dondurmaya göre daha başarılı bir yöntem olup hem embriyo hemde yumurta hücresi dondurma işleminde tercih edilen bir yöntemdir.

Geçmiş yıllarda  dondurulmuş çözülmüş embriyolara göre dondurulmuş  çözülmüş yumurtaların hasar görme riski daha fazla idi. Günümüzde oranlar birbirine daha yaklaşmıştır. Embriyolar, dondurma çözme işlemine yumurta hücrelerinden daha dayanıklıdır.

Embriyo Dondurma Hangi Aşamada Yapılır?

Embriyo dondurma tüp bebek tedavisinin bir aşamasıdır. Öncelikle anne adayı adetin 2 yada 3. Günü muayene edilir ve hormon seviyeleri değerlendirilir. Daha sonra yumurtalıklatın uyarılma aşamasına geçilir. Yumurtalıkların uyarılma aşaması 8-14 günlük bir süreç alır.

Folliküller belli bir boyuta geldiğinde yumurta olgunlaştırma yani yumurta çatlatma iğnesi yapılarak 36 saat sonra yumurta toplama işlemi planlanır. Yumurta toplama işlemi ile elde edilen olgun yumurtalar spermlerle döllendirilir. Elde edilen embriyolar 3. 4. Tercien 5. Gün dondurulur. Dondurulan embriyoların transferi daha sonra ki aylarda, yıllarda gerçekleştirilir.

Dondurulmuş Embriyo Transferi Nasıl Yapılır?

Tüp bebek tedavisinden yani embriyo dondurulduktan hemen 1-2 ay sonra veya taze transfer sonrası gebelik olduysa kardeş yapmak  için yıllar sonra transfer planlanır. Dondurulmuş embriyo transferinin bazı aşamaları vardır

Rahim içi yani döl yatağının (endometriumun) gebelik için hazırlanması: Anne adayı adetinin 2 yada 3. Günü muayene ve hormon testleri ile ile değerlendirilir ve uygunsa endometrium hazırlığına başlanır. Endometriumun transfere hazır olması adet kanaması sonrası yaklaşık 14-22 gün sürer. Bu süreçte belirli aralıklarla ultrason muayenesi ve hormon testleri yapılır. Endometrium hazırlığı çeşitli endometrium hazırlama yöntemleri ile  yapılmaktadır.

1. Doğal (natural) döngü: Doğal döngülerde, embriyo transferi genellikle folikül gelişimini doğrulamak için yapılan ultrason izlemeleri ve luteinize edici hormon (LH) artışının  serumda tespiti ile zamanlanır. Doğal döngü ile embriyo  transferinin  avantajı, ilaç kullanımı gerektirmemesi ve bu nedenle maliyetlerin düşmesidir. Ancak, doğal döngülerde (yaklaşık %9) döngü iptal oranı, hormon yerine koyma döngüsüne (yaklaşık %2) göre daha yüksektir. Ayrıca, yumurtlaması olmayan,  polikistik over sendromu (PKOS) olan kadınlar için bu yaklaşım uygun değildir. Doğal döngü için düzenli adet ve düzenli yumurtlama gereklidir. Herhangi bir ilaç kullanmadan anne adayının o adet döneminde kendiliğinden büyüyen ve çatlayan yumurtası takip edilerek embriyo transferi yapılır.
2. Modifiye doğal döngü: Anne adayının follikülü takip edilerek insan koryonik gonadotropin (hCG) ile yumurtlama tetiklenerek  embriyo yerleştirme yöntemidir.  Doğal döngüye gebelik açısından üstünlüğü olmamakla beraber takip ve transfer açısından zamanlama kolaylığı sağlamaktadır.
3. Düşük doz ovarian uyarım protokolü: Gonadotropin enjeksiyonları, klomifen sitrat veya letrozol kullanılarak yapılabilir. Ancak, uyarım döngülerinin daha fazla izleme gerektirmesi, nispeten pahalı olması ve embriyo transferi zamanlaması konusunda esneklik sağlamamaları nedeniyle, bu yaklaşım çok az merkezde kullanılmaktadır. Ayrıca, ovarian uyarım için optimal protokol konusunda bir görüş birliği yoktur.
4. Düşük doz ovarian uyarım  protokolleri, yumurtlaması olmayan PKOS lu kadınlar veya doğal döngüden kaçınmak isteyen kadınlar için düşünülebilir.
5. Hormon yerine koyma döngüleri (HRT): Hormon preparatları olarak estrojen yaygın olarak, ağızdan tablet formunda veya transdermal yamalarla verilir. Genellikle, doğal foliküler evreye karşılık gelen yaklaşık 14 gün boyunca estrojen desteği verilir. Ancak, bu süreye esneklik eklenmesinin (7-14 gün) endometrial alıcılığı bozmadığı görülmüştür.

Progesteron hormonunun belirli bir serum seviyesi, donmuş embriyo transferi döngülerinde embriyo tutunması için gereklidir. Bu nedenle anne adayları döl yatağı hazırlık aşamasında reçete edilen progesteronları kullanmalıdır. Progesteron hormonu  vajinal tablet, vajinal krem, kas içine yada ciltaltına yapılan iğne olarak kullanılmaktadır. Embriyonun kaçıncı günde dondurulmuş olduğu, transferin ne zaman yapılacağını belirler. Embriyo transferi, 5. Gün dondurulmuş embriyo yani blastokistler için progesteron uygulamasının beşinci veya altıncı gününde , 3. Gün embriyosu için üçüncü yada dördüncü gününde yapılır.

• Embriyonun çözülmesi ve transfer işleminin gerçekleştirilmesi: Embriyo transferi taze sikluslarda yapılan embriyo transferi ile aynıdır. Embriyo transferi tüp bebek tedavisinin önemli bir aşaması olup kısa süreli bir işlemdir. Aşılama yaptıran anne adayları, aşılama gibi düşünebilirler. Transfer işlemi anestezi gerektirmez, ağrısız bir işlemdir. Vajinismus sorunu yaşayan ve anestezi tercihi olan kadınlar için sedasyon anestezisi yapılabilir. Anne adayı idrarı sıkışık yani mesanesi dolu olarak jinekolojik masaya alınır. Vajinaya spekulum yerleştirilir. Vajina ıslak bir gazlı bezle, rahim girişi solüsyonlarla temizlenir. Embriyolog transfer kateteri içinde embriyo yada embriyoları getirir. Anne adayının yaşına ve tüp bebek deneme sayısına göre 1 yada 2 embriyo hazırlanır. Katater ultrason eşliğinde, nazik bir şekilde rahim içine yerleştirilerek embriyo transferi işlemi tamamlanır. 5-10 dakika süren ağrısız bir işlemdir. Fakat mesane dolu olduğu için hafif baskı, hafif kramp tarzında ağrılar olabilir. İdrar boşalınca baskı hissi geçer.
• Gebelik testi: Transferden 9-11 gün sonra kanda gebelik testi yapılması: Transferden gebelik testi yapılana dek reçete edilen ilaçlar düzenli kullanılmalıdır. Gebelik gerçekleştiğinde kullanılan ilarlar 8-12 gebelik haftasına kadar devam edilir. Gebelik olmadığında ilaçlar bırakılır ve 7-10 gün içinde adet kanaması başlar.

Dondurulmuş Embriyo Transferinde Endometriyal Kalınlık Nasıl Olmalı?

Tüp bebek tedavilerinde ister taze transfer ister donmuş embriyo transferi olsun anne adayının ultrasonografi takibinde endometrium değerlendirilmesi önemlidir. Transfer için endometriumun 7-14 mm kalınlığında ve trilaminar (üç katman) görünümde olması idealdir.18.000’den fazla  döngünün retrospektif analizi, endometriyal kalınlığınher bir milimetre azalması ile klinik gebelik ve canlı doğum oranlarının azaldığını göstermiştir. Ancak, bazı kadınlarda bu optimal endometriyal kalınlık sağlanamayabilir ve çalışma, 4-6 mm arasındaki endometriyal kalınlığa sahip kadınlarda hala kabul edilebilir canlı doğum oranlarının (%15–21) görüldüğünü vurgulamıştır.

Taze tüp bebek döngülerinde üçlü çizgi (triple line), artmış klinik gebelik oranlarıyla ilişkilendirilmişken, dondurulmuş embriyo transferlerinde böyle bir ilişki bulunmamıştır.

Vitrifikasyon Yöntemi Nedir ve Avantajları Nelerdir?

Embriyoların dondurulması sırasında buz kristalleri hücre hasarına yol açmaktadır. Vitrifikasyon camlaştırarak dondurma  anlamına gelmektedir. Vitrifikasyonun avantajı  daha hızlı dondurma ile buz kristallerinin oluşumunu yani embriyonun hasar görmesini  engellemesidir. Vitrifikasyon yavaş dondurmaya göre daha başarılı bir embriyo dondurma yöntemidir. Böylelikle çözme sonrası yüksek canlılık ve gebelik oranları elde edilebilmektedir.

Vitrifikasyon hem embriyo hem de yumurta hücresinin sağlıkla dondurulmasını sağlayan ve tüm dünyada tercih edilen bir yöntemdir.

Ankara Dondurulmuş Embriyolar Ne Kadar Süre Saklanabilir?

Çiftlerden fazla embriyo elde edilmesi durumunda yada tıbben embriyo dondurulması gerekliliğinde eşlerden her ikisinin rızası, imzası alınarak embriyolar dondurulmak  saklanır. Saklama süresinin bir yılı aşması halinde her yıl embriyonun saklanması için çiftler mutlaka başvuruda bulunarak taleplerinin devam ettiğini ifade eden imzalı dilekçe vermelidir.

Eşlerin birlikte talebi, eşlerden birinin ölümü veya boşanmanın hükmen sabit olması halinde ya da belirlenen süre son bulduğunda saklanan embriyolar İl Sağlık Müdürlü’ğünde kurulacak komisyon tarafından tutanak altına alınarak imha edilir. Dondurulan embriyolar, merkezlerde en fazla beş yıl süreyle saklanır. Beş yıldan fazla saklanması Sağlık Bakanlığı’nın iznine tabidir.

Embriyo Çözme İşlemi Nasıl Yapılır?

Dondurulmuş embriyo tranferi planlandığında anne adayının endometrium hazırlığına başlanır. Progesteron hormonu başlandığı gün embriyoloji laboratuvarına tranfer planı hakkında bilgi verilir. Dondurulan ve sıvı azot tankında saklanan embriyo, sıvı azottan çıkarılır ve sükroz içerisine direkt daldırılarak çözülmesi ile gerçekleştirilir. Sükroz, embriyo dondurulurken hücre içine giren kriyoprotektan maddeyi  yoğunluk farkından dolayı hücre dışına çıkarır.

Son olarak özel bir solüsyonda yıkanan embriyo, kriyoprotektanlardan tamamen uzaklaştırılır ve uygun kültür ortamına alınarak transfere hazır hale getirilir. En büyük kaygı embriyoların dondurma ve çözme işlemi sırasında zarar görmesidir. Vitrifikasyon yönemi ile blastokistlerin dondurulup çözülmesinin ardından hayatta kalma oranı %80–%100 dür.

Çözülen Embriyolar Yeniden Dondurulur mu?

Birden fazla kez dondurulup çözülen embriyoların transferi sonrasında başarılı canlı doğumların gerçekleştiği bir çok çalışma ile gösterilmiştir. Evet çözülen embriyolar yeniden dondurulabilir.

Dondurulmuş Embriyo ile Yapılan Tüp Bebek Tedavisinin Başarı Oranı Nedir?

Dondurulmuş embriyolar, taze embriyolarla karşılaştırıldığında benzer gebelik oranlarına sahiptir. Ancak hormon seviyelerinin yüksek olduğu, endometriumun ince veya endometrial patolojilerin olduğu sikluslarda taze transferle gebelik şansının azaldığı ve embriyoların dondurularak saklanmasının gebelik oranlarını artırdığı bilinmektedir. PKOS hastalarında çok sayıda follikül ve yüksek hormon seviyeleri OHSS risk artışı yani anne adayı için hayati risk oluşturması nedeniyle tüm embriyoların dondurulması tıbbi bir gerekliliktir.

Dondurulmuş embriyolar, preimplantasyon genetik tarama ile seçilip transfer edildiğinde gebelik olaraoranları% 80 lere kadar artmaktadır.

Yumurtalık uyarımına bağlı olarak ortaya çıkan doğalın çok üzerinde hormon seviyelerinin endometrial alıcıyı olumsuz yönde etkileyebileceği düşünüldüğünden taze embriyo transferi yerine tüm sikluslarda tüm embriyoların (all freeze) embriyo dondurmanın avantajlı olabileceği öne sürülse de yakın zamanda yapılan çok merkezli bir çalışma, elektif freeze-all politikasının klinik gebelik, canlı doğum veya düşük oranlarında bir fark yaratmadığını göstermektedir.

Ankara Embriyo Dondurma İçin Eşlerin Onayı Gerekiyor mu?

Evet embriyoların dondurulması için eş onayı gerekmektedir. Embriyo dondurma sadece evli çiftlere uygulanabilen bir işlemdir. Ülkemizde embriyo dondurma yasaldır.

Dondurulmuş Embriyo Transferi Riskleri

Embriyo dondurmanın güvenliği her zaman tartışma konusu olmuştur.  Dondurucu maddelerin potansiyel olumsuz etkileri hakkında endişeler dile getirilmiştir. Ancak, bir çalışma,  taze döngü ile dondurulmuş döngülerden doğan çocuklar arasında üç yaşında fiziksel sağlık açısından önemli bir fark olmadığını göstermiştir. Taze ve dondurulmuş embriyo döngülerini karşılaştıran iki meta-analiz, dondurulmuş embriyo transferlerinde erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve küçük doğum ağırlığı riski açısından daha düşük bir riske sahip olduğunu göstermiştir. Ayrıca, doğumsal anomaliler, antepartum kanama, fetüs ölümleri  veya yenidoğan ünitesinde yatış riski açısından bir fark bulunmamıştır.

Endometrium hazırlığının hormon replasmanı ile yapılan döngülerde gebelik hipertansiyonu, iri bebek nedeni ile sezaryen doğum ve gebeliğe bağlı diabet riskinin arttığı gösterilmiştir.

Embriyo Dondurma İşleminin Maliyeti Nedir?

Embriyo dondurma tüp bebek tedavisine ek bir maliyet getirir. Bazı merkezler embriyo sayısına göre fiyat vermektedirler. Dondurularak saklanan embriyolar için merkeze  yıllık ödeme gerekmektedir. Ayrıca embriyo çözülme ve transferi ayrı olarak ücretlendirilir. Tüp bebek tedavi süreci hem manevi hemde maddi açıdan aileler için yorucu bir süreçtir. Ancak beklenen gebelik haberini almak helede sağlıkla bebeği kucaklamak paha biçilemez mutluluk verir. Bu nedenle maliyetten ziyade çiftler için en uygun tedavi protokolünün belirlenmesi güzel sonuçlar için önemlidir.

Tüp bebek tedavi süreci ve ücretleri hakkında bilgi ve randevu için Ankara Çukurambar’da olan muayenhanemize 03122877079 numaralı telefonumuzdan yada ​gnklinik@gmail.com  dan  ulaşabilirsiniz.

Kaynaklar:

• Human Fertilisation and Embryology Authority: Fertility Treatment 2019: Trends and Figures. London: HFEA, 2021.
• Vuong LN, et al. IVF transfer of fresh or frozen embryos in women without polycystic ovaries. N Engl J Med. 2018;378(2):137–47.
• Wei D, et al. Frozen versus fresh single blastocyst transfer in ovulatory women: A multicentre, randomised controlled trial. Lancet. 2019;393(10178):1310–8.
• Haouzi D, et al. Gene Expression profile of human endometrial receptivity: Comparison between natural and stimulated cycles for the same patients. Hum Reprod. 2009;24(6):1436–45.
• Haouzi D, et al. Controlled ovarian hyperstimulation for in vitro fertilization alters endometrial receptivity in humans: Protocol effects. Biol Reprod. 2010;82(4):679–86.
• Roque M, et al. Fresh embryo transfer versus frozen embryo transfer in in vitro fertilization cycles: A systematic review and metaanalysis. Fertil Steril. 2013;99(1):156–62.
• Mounce G, et al. Randomized, controlled pilot trial of natural versus hormone replacement therapy cycles in frozen embryo replacement in vitro fertilization. Fertil Steril. 2015;104(4):915–20.e1.
• Weissman A, et al. Spontaneous ovulation versus HCG triggering for timing natural-cycle frozen-thawed embryo transfer: A randomized study. Reprod Biomed Online. 2011;23(4):484–9.
• Mackens S, et al. To trigger or not to trigger ovulation in A natural cycle for frozen embryo transfer: A randomized controlled trial. Hum Reprod. 2020;35(5):1073–81.
• Jiang WJ, Song JY, Sun ZG. Short (seven days) versus standard (fourteen days) oestrogen administration in a programmed frozen embryo transfer cycle: A retrospective cohort study. J Ovarian Res. 2022;15(1):36.
• Glujovsky D, et al. Endometrial preparation for women undergoing embryo transfer with frozen embryos or embryos derived from donor oocytes. Cochrane Database Syst Rev. 2010(1): Cd006359.
• Mackens S, et al. Frozen embryo transfer: A review on the optimal endometrial preparation and timing. Hum Reprod. 2017;32(11): 2234–42.
• Check JH, et al. Pregnancy rates following the exclusive transfer of twice frozen twice thawed embryos using a modified slow cool cryopreservation technique. Clin Exp Obstet Gynecol. 2013;40(1):20–1.
• Kumasako Y, et al. The efficacy of the transfer of twice frozenthawed embryos with the vitrification method. Fertil Steril. 2009;91(2):383–6.
• Hallamaa M, et al. Pregnancy potential and perinatal outcomes of embryos cryopreserved twice: A case-control study. Reprod Biomed Online. 2021:43(4):607–13.
• Youssry M, et al. Current aspects of blastocyst cryopreservation. Reprod Biomed Online. 2008;16(2):311–20.
• Kader AA, et al. Factors affecting the outcome of human blastocyst vitrification. Reprod Biol Endocrinol. 2009;7:99.
• Shi Y, et al. Transfer of fresh versus frozen embryos in ovulatory women. N Engl J Med. 2018;378(2):126–36.
• Maheshwari A, et al. Elective freezing of embryos versus fresh embryo transfer in IVF: A multicentre randomized controlled trial in the UK (E-freeze). Hum Reprod. 2022;37(3):476–87.
• Winston RM, Hardy K. Are we ignoring potential dangers of in vitro fertilization and related treatments? Nat Cell Biol. 2002;4 Suppl:s14–8.
• Pelkonen S, et al. Physical health of singleton children born after frozen embryo transfer using slow freezing: A 3-year follow-up study. Hum Reprod. 2015;30(10):2411–8.
• Sha T, et al. Pregnancy-related complications and perinatal outcomes resulting from transfer of cryopreserved versus fresh embryos in vitro fertilization: A meta-analysis. Fertil Steril. 2018;109(2):330–42.e9.
• Maheshwari A, et al. Is frozen embryo transfer better for mothers and babies? Can cumulative meta-analysis provide a definitive answer? Hum Reprod Update. 2018;24(1):35–58.
• Wennerholm UB, et al. Children born after cryopreservation of embryos or oocytes: A systematic review of outcome data. Hum Reprod. 2009;24(9):2158–72.
• Liu KE, et al. The impact of a thin endometrial lining on fresh And frozen-thaw IVF outcomes: An Analysis of over 40 000 embryo transfers. Hum Reprod. 2018;33(10):1883–8.
• Coulam CB, et al. Ultrasonographic predictors of implantation after assisted reproduction. Fertil Steril. 1994;62(5):1004–10.
• Ng EH, et al. The role of endometrial and subendometrial vascularity measured by three-dimensional power Doppler ultrasound in the prediction of pregnancy during frozen-thawed embryo transfer cycles. Hum Reprod. 2006;21(6):1612–7.