Gebelik planlayan çiftler korunmayı bıraktıklarında sabırsız olurlar. Gebelik, korunmanın bırakıldığı ayı takiben olabildiği gibi bu süre 6ay -1 yılı da alabilir. Kadınlar ayda bir kez yumurtladıkları için gebe kalmak yumurtlama döneminde cinsel ilişki ile mümkündür. Haftada iki yada üç kez düzenli ilişkisi olan çiftlerde ilişki yumurtlamaya dönemine denk gelir. Ancak cinsel ilişki daha aralıklı oluyorsa yumurtlama zamanını hesaplamak gereklidir.

Yumurtlama Günü ve Zamanını Hesaplama Nedir?

Genellikle gebelikler korunmanın bırakıldığı ilk 3 ay içinde gerçekleşir. Kadınlar ayda 1 kez yumurtlar, erkeklerin spermleri her boşalmada mevcuttur. Yumurta hücresi, yumurtlama olduktan sonra 24 saat, sperm hücreleri de kadın bedeninde 72 saat canlı kaldığından, bu günlerde olan ilişkilerde gebe kalma şansı artar. Kadınların yumurtlama günü beklenen adet kanamasının ilk gününden 14 gün öncedir. Gebe kalmayı planlayan kadınlar yumurtlama gününü hesaplayarak cinsel ilişki kurmalıdır.

Yumurtlama Gününü Hesaplamak Neden Önemlidir?

Yumurtlama gününü, dönemini hesaplama, kadının gebe kalma ihtimalinin en yüksek olduğu günlerde ilişkinin planlanması açısından önemlidir.

Yumurtlama Günü Nasıl Hesaplanır?

Düzenli adet gören kadınlar çoğu kez düzenli olarak ayda 1 yumurtlar. Yumurtlama günü beklenilen adetten 14 gün öncedir. Adet döngüsü her ay 28 gün, 30 günde bir gibi tam gününde olmayabilir. Adetin 7 güne kadar erken yada geç olması normaldir. 28 günde bir adet gören bir kadın bir sonraki adet kanamasının başlayacağı ilk günden önceki 14. günde yani adet kanamasının 1. gününden sayıldığında adetinin 14. gününde yumurtlar. 30 günde bir adet gören bir kadın beklediği adetten 14 gün önce yani adet kanamasının 16. gününde yumurtlayacaktır. Doğru hesaplama için iki adet kanaması döneminin arasındaki süreye dikkat etmek gerekir.

Adet Döngüsü Takibi Nasıl Yapılır?

Adet döngüsü bir kadının son adet tarihinin ilk gününden bir sonraki adet tarihinin ilk gününe kadar geçen süredir. Bu süre genellikle 28 günde birdir ancak 21 ile 35 gün arasında olması da normal kabul edilir. Adet günleri hesaplanırken adetin ilk günü dikkate alınır. Lekelenmelerin olduğu gün değil kanamanın olduğu gün adetin ilk günüdür.

Ovulasyon ve Yumurtlama Aynı Şey mi?

Ovulasyon, bir dişinin üreme hücresi olan yumurtanın (oositin) yumurtalıktan (over) atılması ve tüpler tarafından alınarak döllenmeye hazır hale gelmesidir. Ovulasyon yumurtlamanın tıbbi terimidir. Yani ovulasyon ile yumurtlama aynı şeydir.
Anovulasyon yumurtlama olmaması, oligoovulasyon ise yumurtlamanın her ay değil bazı sikluslarda olması yani düzensiz yumurtlamadır. Yumurtlama problemi olan kadınlar genellikle adet düzensizliği sorunu yaşarlar. Düzenli adet görmek yumurtlamanın bir göstergesidir.

Adet Döngüsü Nasıl Olur?

Düzenli adet görme, bir kadının üreme kabiliyetinin gösteren, beyin ve yumurtalıklardan salgılanan hormonlarla yönetilen doğal bir döngüdür. Adet döngüsü , yumurtalıklar ve döl yatağında olan olaylara göre üç faza ayrılır. Adet kanaması ile foliküler faz başlar, ovulasyon (yumurtlama) sonrası ve luteal faz olarak diğer adet döngüsüne kadar devam eder. Folliküler faz süresi değişken olmakla beraber luteal faz süresi14 gün olarak sabittir. Bu nedenle yumurtlama hesabı beklene adetten 14 gün önce olacak şekilde hesaplanır. 30 günde adet gören bir kadın, adet kanamasının 16.günü yumurtlar.

Yumurtlama Süreci Nasıl Gerçekleşir?

Bir kadının doğurganlık yeteneğinin ne kadar süreceğini yumurtalıklarındaki folliküller (yumurta hücresi içeren kesecikler) belirler. Yüzbinlerce follikül sessiz fazda beklerken kadın hayatı boyunda sadece 300-400 tanesi yumurtlama aşamasına kadar gelebilir. Anne karnındaki dönemde milyonlarca olan folliküllerin ergenlikte 300-400 bin olup bunlardan sadece 300-400 tanesinin yani %1 inin yumurtlama aşamasına gelebilme nedeni hala tam olarak bilinmemektedir.

Ultrasonografi ile görülebilen aşamaya gelen antral folliküllerden biri, beyinden salgılanan FSH (follikül stimulan hormon) etkisi ile büyür. Bu süreçte yumurtalıklardan salgılanan estrojen hormonunun hipofiz bezinden salgılanan LH hormonunu tetiklemesi ile 18-22 mm boyutuna gelen follikül çatlayarak içindeki olgunlaşan yumurta hücresi karın boşluğuna atılır ve yumurtlama süreci tamamlanmış olur.

Yumurtlama Döngüsü Kaç Gün Sürer?

Adetin 1. gününden yumurtlama gününe kadar olan yumurtlama süreci 28 günde 1 adet gören kadın için yaklaşık 14 gün, 30 günde 1 adet gören kadın için yaklaşık 16 gün sürer. Adet başlangıcından yumurtlamaya kadar olan süreç adet döngüsünün folliküler fazıdır ve değişkendir. Ancak yumurtlama gününden diğer adet gününe kadar olan süreç luteal dönemdir ve bu süre 14 gündür. Luteal faz sabittir, değişken değildir.

Yumurtlama Günü Hesaplama Yöntemleri

Yumurtlama gününü hesaplamak için bazı yöntemler kullanılabilir. Ancak düzensiz adet gören kadınların muayene olmaları esastır. Gebelik planlayan ve bu yöntemleri uygularak 6 ay cinsel ilişki kurup gebe kalamayan kadınların başka problemleri olabilir. Kadında ve erkekte herhangi bir problem yoksa ve kadın yaşı gençse gebelik için 2 yıl bekleme süresü vardır.

Basit Takvim Yöntemi: Takvim yöntemi yukarıda adı geçen yumurtlama günü hesabına dayanır. Hazır hesap yöntemlerinde hesaplama kutularına son üç aya ait adetinizin ilk günlerini yazarak yumurtlama günlerinizi yani en doğurgan günlerinizi hesaplayabilirsiniz. Yumurta hücresinin 24 saat, sperm hücresinin 72 saat canlı kalması nedeniyle en doğurgan günleriniz yumurtlama gününden 2 gün önce, yumurtlama günü ve 2 gün sonrayı içine alan günlerdir. Bu günlerde cinsel ilişki olması gebelik şansınızı artırır.

Vücut Sıcaklığı Ölçümü: Bir kadının vücut ısısı yumurtlama sonrası yumurtalıktan salgılanan progesteron hormonu etkisiyle bir miktar artar ve bu artış adet gününe kadar devam eder. Artış 0,2 ile 0,5 derece arasındadır. Artan sıcaklık derecesinin birkaç ay günlük olarak kaydedilmesi yumurtlama gününü tespit etmeye yardımcıdır. Sıcaklığın arttığı günler tespit edilerek sıcaklık artışından önceki 2 gün, sıcaklık artışından sonraki 2 gün gebe kalma ihtimalinin yüksek olduğu günlerdir. Her sabah hassas vücut termometresi ile aynı saat ölçüm yapılmalıdır.

Hassas ölçümün zorluğu ve vücut sıcaklığının yetersiz uyku, başka nedenlerle ateş ve hareket etmekle artabilmesi nedeniyle günlük yaşamda yumurtlama günü tespitinde pratik bir yöntem değilidir.

Servikal Mukus Gözlemi (Billing ovulasyon yöntemi): Avustralya’lı Evelyn ve John Billings çifti tarafından tanımlanan bu yöntem hem gebelikten korunmak, hem de gebelik isteği için doğurgan dönemi belirlemek için yıllardır kullanılmaktadır. Bu yöntemin temeli, yumurtlamanın bir işareti olan servikal mukusun farkına varmaktır. Yumurta hücresinin büyüme döneminde yumurtalıklardan salgılanan östrojen hormonu servikste yani rahim ağzında mukus yapımını uyarır.

Mukus adet sonrası dönemde az yapışkan ve macun kıvamında iken ilerleyen günlerde daha akışkan olur. Yumurtlama zamanı mukus şeffaf, berraktır ve iplik gibi uzar. Kadınlar yumurtlama döneminde uzayan akıntı, ıslaklık, kayganlık hissederler. Bu durum bir iki gün sürer, sonra mukus akışkanlığı kaybolur ve kuruluk başlar. Uzayan şeffaf akıntı,hissedildiği gün ve sonraki 3 gün içinde cinsel ilişki olması gebe kalma şansını artırır. Doğurgan dönemde servikal mukusun bu yapısı spermlerin vajinadan rahime geçişini kolaylaştırır. Emzirme, vajinal enfeksiyonlar, rahim ağzı ameliyatı geçirmiş olmak servikal mukus takibini zorlaştırmaktadır.

Servikal Pozisyon Yöntemi: Yumurtlama döneminde rahim ağzındaki değişiklikleri hissetmek için kadının parmağını vajinadan sokarak rahim ağzındaki değişikliği hissetme yöntemidir. Rahim ağzı sert ve kapalı bir organdır. Yumurtlamadan 4-5 gün yumuşamaya başlar, rahim ağzı açılır,
ve daha ıslak hale gelir. Rahim ağzının, yumuşak, ıslak olduğu dönem kadının doğurgan dönemidir. Doğurgan dönem sonrası rahim ağzı sert olarak hissedilir. Günlük pratikte kadınların rahat uygulayabileceği bir yöntem değildir.

Ovulasyon Testleri: Yumurtlamayı sağlayan LH hormon yükseldiğini gösteren idrar testleridir. İdrarda gebelik testi gibi çift çizginin görülmesi LH hormonunun yükseldiğini gösterir. LH hormonu beyindeki hipofiz bezinden salgılanır ve yumurtlamayı tetikler. LH hormonunun yükselmesi idrar testleri ile saptanarak yumurtlama zamanı belirlenir. Yumurta hücresi 24 saat canlı kaldığı için bu dönemde ilişki olması gebelik şansını artırır. Adet düzenine göre ovulasyon testi tahmini yumurtlama gününden 3-4 gün önce başlayarak her gün yapılmalıdır.

Test tercihen sabah saat 10’dan sonra ve akşam 8’den önce yapılmalı, günde iki kez test yapılacaksa her iki test arasında 8 saat olmalıdır. Testin pozitif olması yani çift çizginin görülmesi 24-36 saat sonra yumurtlamanın olacağını gösterir. Sperm hücreleri kadın rahminde 72 saat canlı kalabildiği için yumurtlama öncesi 1-2 gün de doğurgan dönemi kapsar. Test LH hormon yükselmesini gösterdiği için polikistik overli kadınlarda, menopoz öncesi dönemlerde yanlış pozitiflik verebilir.

Yumurtlama Dönemi Belirtileri?

Kadınların hepsi yumurtlama belirtilerini hissetmeyebilir. Belirtilerin biri yada birkaçı birlikte olabilir.

• Vajinal şeffaf akıntıda artış
• Kasık ağrısı
• Memelerde hassasiyet
• Cinsel istekte artış
• Hafif vajinal kanama

Yumurtlama Döneminde Olduğumu Nasıl Anlarım?

Vajinal akıntıda artış, meme hassasiyeti, hafif kasık ağrısı, cinsel istekte artış, bazen hafif kanama gibi yumurtlama belirtileri yaşıyorsanız yumurtlama döneminde olduğunuzu anlarsınız. Ancak bu belirtileri hissetmiyorsanız yumurtlama günü hesaplama yöntemlerini kullanabilirsiniz.

Yumurtlama Dönemi Dışında Gebe Kalmak Mümkün müdür?

Evet mümkündür. Kadınlar yumurtlama döngüsü dışında yumurtlayabilirler. Özellikle gebelikten korunmak için yumurtlama döneminde ilişkiden kaçınmak (takvim yöntemi) etkili bir korunma yöntemi değildir.

Adet Döngüsünün Uzunluğunu Belirleme

Adet döngü süresi adet kanamasının 1. gününden diğer adet kanamasının 1. günü arasındaki süredir. Lekelenme değil adetin arttığı gün 1. gün olarak kabul edilir.

Adet Döngüsünün Orta Noktasını Hesaplama

Kadınların yumurtlama zamanı adet döngüsünün ortası olarak bilinsede bu sadece 28 günde 1 adet gören kadınlar için geçerlidir. Yumurtlama günü adet döngüsünün ortası olarak değil beklenen adetten 14 gün önce olarak hesaplanmalıdır.

Yumurtlama Günü Hesaplama Uygulamaları Güvenli mi?

Yumurtlama günü hesaplama yöntemleri kullanılabilir. Yöntemler denenmesine rağmen gebelik olmazsa muayene olarak yumurtlama problemi olup olmadığını anlamak en güvenli yoldur.

Gebelik İçin Ne Sıklıkla Cinsel İlişkiye Girilmelidir?

Gebelik için haftada 2-3 gün düzenli cinsel ilişki olmalıdır. Düzenli cinsel ilişki olmuyorsa yumurtlama günü hesaplama yöntemlerinden faydalanılmalıdır. Gebe kalmak için doğurgan dönemde cinsel ilişkiye girmek gereklidir. Gebe kalmanın en iyi dönemi yumurtlamadan önceki iki gün ve yumurtlama günüdür.

Yumurtlama Düzenli Değilse Ne Yapılmalıdır?

Adet düzensizliği yumurtlama problemi olduğunu gösterir. Adet düzensizliği olan kadınların gebelik planlaması olmasa da muayene olması gerekir. Yumurtalık rezervi düşük olan kadınların gebelik planı için vakit kaybetmemesi önemlidir.