Tüp bebek tedavisinde anne baba adayı ve tedaviyi uygulayan hekimin beklentisi tedavinin gebelikle sonuçlanmasıdır. Kaliteli embriyoların elde edilmesi ve sağlıklı bir embriyo transfer işlemi, gebelik şansını artırmaktadır.

Embriyo Transferi Nedir?

Embriyo transferi tüp bebek tedavisi sırasında laboratuvar koşullarında spermle döllendirilen yumurtanın, embriyo aşamasına geldikten sonra, yumuşak bir katater içinde anne adayının rahim boşluğuna bırakılması işlemidir.

Taze Embriyo Transferi Nedir?

Tüp bebek tedavisinde yumurta toplama işleminden sonra yumurtalar spermlerle döllendirilir. Oluşan embriyoların durumuna göre yumurta toplama işleminden sonraki 3, 4 yada 5. Günde yapılan embriyo transferi, taze embriyo transferi olarak adlandırılır.

Dondurulmuş Embriyo Transferi Nedir?

Dondurulmuş embriyo transferi adı üzerinde dondurulmuş embriyonun rahim boşluğuna transfer edilme işlemidir. Embriyolar bir çok nedenden dolayı dondurulur.

Tüp Bebek Tedavisinde Embriyo Dondurma İşlemi Hangi Durumlarda Uygulanmaktadır?

  • Yumurtalık hiperstimülasyon (OHSS) riski
  • Yumurta toplama yada embriyo transfer gününde endometriyal kanama, endometrium patolojileri gibi transferde gebelik şansını azaltan durumlar
  • İnce endometrium
  • Tetikleme gününde artmış serum progesteron seviyesi
  • Fazla sayıda embriyo varlığı: Ülkemizde yasal olarak 35 yaşa kadar birinci ve ikinci uygulamalarda bir embriyo, üçüncü ve sonraki uygulamalarda iki embriyo, 35 yas ve üzerinde tüm uygulamalarda en fazla iki embriyo transfer edilmektedir. Bu durumda fazla sayıda kaliteli embriyolar dondurularak daha sonra transfer edilmek üzere korunmaktadır
  • Embriyoların genetik olarak incelenmesi gerektiği durumlar

Dondurulmuş yumurta veya embriyoların transferi sonrası elde edilen gebeliklerde anomali ve kromozom düzensizlikleri görülmemiştir.

Embriyo Transferi Ne Zaman Yapılır?

  • Embriyo transfer işlemi taze sikluslarda yumurta toplama işleminin, (embriyo kalitesine, yaşa, geçmiş deneyimlere göre ) 2., 3. 4. ve 5. gününde yapılır. İyi kalitede 1 den fazla embriyo olduğunda 5.gün transfer tercih edilmektedir. Transfer sonrası kalan iyi kalitede embriyolar dondurularak saklanabilir.
  • Dondurulmuş embriyo transferi, adet kanamasından sonraki 14-16. Günlerde planlanır. Transfer günü, embriyonun rahme tutunma penceresi denilen aralıkta gerçekleştirilir. Bu süreç anne adayının ultrasonografi ve hormon testleri ile takip edilir. Yumurtlaması düzenli olan kadınlarda doğal yumurtlama takibi ile, yumurtlaması olmayan, düzensiz adet gören kadınlarda hormon ilaçları verilerek döl yatağının hazır olduğu aralık tespit edilir. Progesteron hormon desteği başlanarak embriyonun dondurulma gününe göre (3. Yada5.) transfer işlemi gerçekleştirilir.

Embriyo Transferi Öncesi Yapılması Gerekenler

  • Özel bir hazırlık gerekmez, planlanan saatten 1 saat önce merkezde olunmalıdır
  • Aç tok olmak şart değildir. Anestezi ile uygulanacaksa yumurta toplama işleminde olduğu gibi 4-6 saat aç susuz olunmalıdır
  • Transfer kateterinin rahat geçmesi için su içerek sıkışık, yani mesane dolu olmalıdır
  • İlaçlar anlatıldığı şekilde kullanılmalıdır

Embriyo Transferi Nasıl Yapılır?

Embriyo transferi tüp bebek tedavisinin önemli bir aşaması olup kısa süreli bir işlemdir. Aşılama yaptıran anne adayları, aşılama gibi düşünebilirler. Transfer işlemi iyi embriyolar elde edildi ise yumurta toplamanın 5 . günü yapılır. Anestezi gerektirmez, ağrısız bir işlemdir. Vajinismus sorunu yaşayan ve anestezi tercihi olan kadınlar için sedasyon anestezisi yapılabilir. Anne adayı idrarı sıkışık yani mesanesi dolu olarak jinekolojik masaya alınır. Vajinaya spekulum yerleştirilir. Vajina ıslak bir gazlı bezle temizlenir. Rahim girişi solüsyonlarla temizlenir.

Embriyolog transfer kateteri içinde embriyo yada embriyoları getirir. Anne adayının yaşına ve tüp bebek deneme sayısına göre 1 yada 2 embriyo hazırlanır. Katater ultrason eşliğinde, nazik bir şekilde rahim içine yerleştirilerek embriyo transferi işlemi tamamlanır. 5-10 dakika süren ağrısız bir işlemdir. Fakat mesane dolu olduğu için hafif baskı, hafif kramp tarzında ağrılar olabilir. İdrar boşalınca baskı hissi geçer.

Embriyo transferinin her ne kadar 5. gün yapılması tercih edilse de , embriyo kalitesine, yaşa, geçmiş deneyimlere göre 2., 3. 4. günlerde de transfer yapılabilir. Transfer sonrası kalan iyi kalitede embriyolar dondurularak saklanabilir.

Tüp BebekTedavisinde Kaç  Embriyo Transfer Edilir?

Avrupa İnsan Üreme ve Embriyoloji Derneği 2002 yılında yaptığı toplantı sonrası ikiz gebelikleri  tüp bebek tedavisinin bir  komplikasyonu olarak değerlendirilmiştir. Çoğul gebelik oranlarının azaltılması için ülkemizde 06 Mart 2010 tarihinde yayınlananResmi Gazete’de ‘ÜremeyeYardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye YardımcıTedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik’ esasına göre üremeye yardımcı tedavi uygulamasında birden fazla embriyo transfer edilmemesi esastır.

Yeni yönetmelik ile 35 yaşa kadar birinci ve ikinci uygulamalarda bir embriyo, üçüncü ve sonraki uygulamalarda iki embriyo, 35 yas ve üzerinde tüm uygulamalarda en fazla iki embriyo transfer edilebilir.

Embriyo Transferi Sonrası Yapılması Gerekenler Nelerdir?

  • Transfer sonrası 1 saat klinikte istirahat edilir. O günü istirahatle geçirmek önerilir. Sanılanın aksine uzun yatak istirahati ek fayda sağlamaz. Şehir dışından gelen hastaların 24 dinlendikten sonra yolculuk yapmasında sakınca yoktur.
  • Transfer sonrası hafif leke tarzı kanamalar olabilir, normaldir
  • 24 saat sonra duş alınabilir
  • Cinsel ilişki, orgazm olmamalıdır

Taze mi, Dondurulmuş Embriyo mu Transfer Edilmeli?

Taze embriyo tüp bebek tedavisi sırasında aynı döngüde embriyoların transfer edilmesi, dondurulmuş embriyo transferi ise embriyoların vitrifikasyon yöntemi ile dondurularak saklanması ve uygun bir zamanda anne adayının hazırlanması, embriyonun çözülerek transfer edilme işlemidir. Hangi yöntemin daha iyi olduğu veya tercih edileceği, tamamen anne adayının tedaviye verdiği yanıta ve doktorun önerilerine göre belirlenir.

Geçmiş yıllarda dondurma ve çözme işlemlerinde embriyoların zarar görme olasılığı günümüzde vitrifikasyon yöntemiyle çok çok azalmıştır. Taze ve dondurulmuş embriyo transferlerinde başarı oranı yakındır. Ancak tüp bebek tedavi sürecinde bir sorun görüldüğünde embriyoların dondurularak saklanması, anne adayında olan sorunun giderilmesinden sonra transfer yapılması gebelik şansını kuşkusuz artırmaktadır.

Embriyo Transferi Sırasında Endometrium Kalınlığı Kaç Olmalıdır?

Yumurta çatlatma iğnesi yapıldığı gün endometrium yani embriyonun transfer edileceği döl yatağı kalınlığı ultrason ölçümü ile 7 mm ve üzerinde,  trilaminar (3 çizgi) görünümünde olmalıdır.

Embriyo Transferi Sonrası Tutunma Ne Zaman Olur?

Embriyo transferi sonrası tutunma, transfer edilen embriyonun gününe göre değişir. Yani 3. Gün embriyo transferinde  tutunma 2-5 gün içinde, 5. Gün embriyo transferinde ise tutunma  1-3 gün içinde gerçekleşir. Bu nedenle 3. Gün embriyo transferlerinden en erken 12 gün sonra, 5. Gün embriyo reansferinden sonra en erken 9 günden sonra kanda gebelik testi yapılarak tüp bebeğin tutup tutmadığı anlaşılmaktadır. Doğal yolla gebelik olduğunda  ise embriyo, döllenmeden 5-7 gün sonra kabuğundan çıkarak saatler içinde döl yatağına tutunmaktadır.

Embriyo Transferi Sonrası Tutma Şansı

Tüp bebek tedavisinde başarı kadının yaşı, embriyoların kalitesi ve genetiği, embriyoloji laboratuvar koşulları ve endometriumun  reseptivite (embriyoyu tutma kapasitesi) ile ilgilidir. Tüp bebek tedavisine başlayan bir çifte yumurta toplanmadan, döllenme ve 5. Güne giden embriyo görülmeden net bir başarı oranı vermek imkansızdır. Ancak 35 yaşından genç, ek bir patolojisi olmayan (myom, polip, endometriozis gibi), endometriumu beklenen gelişimi gösteren, 5. Güne giden ve iyi kalitede embriyo tranferi yapılan kadınlarda gebelik oranları % 65 e kadar çıkmaktadır.

Embriyo Transferi Sonrası Dinlenmek Başarıyı Arttırır mı?

Geçmişte transfer sonrası yatak istirahati önerilse de, yatak istirahat süresinin, ne kadar uzun olursa olsun, herhangi bir faydası yoktur. Toplamda 1002 kadını kapsayan çalışmalarda embriyo transferi sonrası hemen hareket etmenin olumsuz bir etkisi gösterilmemiştir. Transfer sonrası 1 saat klinikte dinlenmek, transfer gününü istirahatle geçirmek anne adayını iyi hissettirir. 24 saat sonra günlük yaşamına dönebilir.

Embriyo Transferi Sonrası Kasık Ağrısı Olur mu?

Embriyo transferi sonrası hafif kasık ağrısı olabilir. Bu ağrılar çoğu kadın tarafından rahatlıkla tolere edilir. Ağrı deneyimi ile gebelik oranı arasında yapılan bir çalışma klinik gebelik elde eden hastaların, gebelik elde edemeyenlere göre daha düşük bir ortalama ağrı puanına (100 üzerinden 6.4) sahip olduğunu göstermiştir.

Embriyo Transferi Sonrasında Cinsel İlişkiye Girilir mi?

Cinsel ilişki sonrası rahim kasılmasına dair teorik endişeler bulunmaktadır. Embriyo transferi sonrası cinsel ilişki etkilerini inceleyen sınırlı sayıda yapılan çalışmalara göre cinsel ilişki yapması veya bundan kaçınması önerilen gruplar arasında gebelik oranları arasında bir fark gösterilmemiştir. Ancak teorik endişeye istinaden embriyo transferi öncesi ve sonrası cinsel ilişki gebelik testi yapılana dek yasaklanır. Yumurtlaması olan kadınlara dondurulmuş embriyo transferi planlanıyorsa çoğul gebelikten kaçınmak için ilişki yasağı uygulanır.

Embriyo Transferi Sonrasında Kanama Olur mu?

Embriyo transferi sonrası hafif, leke tarzında kanamalar olabilir. Zor transfer, rahim ağzında yara olması hafif  kanamalara neden olabilir. Transferden 7 gün sonra olan hafif kanamalar implantasyon yani yerleşme kanamasını gösterebilir. 10 günden sonra olan kanamalar adet kanamasının habercisi olabilir. Kanama olsa da önerilen günde kanda gebelik testi yapılmalıdır.

Embriyo Transferi Sonrasında Ne Zaman Banyo Yapılır?

Embriyo transferinden 1 gün sonra duş şeklinde banyo yapılabilir. Çok sıcak hamam, sauna gibi ortamlarda banyo yapılmamalıdır.

Embriyo Transferi Sonrası Ne Zaman Yolculuk Yapılır?

Transfer sonrası 1 gün dinlenmek yeterlidir. Ertesi gün yolculuk yapılabilir.

Embriyo Transferinden Sonra Ne Zaman Çalışılabilir?

Transfer sonrası 1 gün dinlenmek yeterlidir. Ertesi gün normal yaşama dönülür. Gebelik testine kadar istirahat ek fayda sağlamaz üstelik hareketsiz kalmanın olumsuz sonuçları bilinmektedir.

Embriyo Transferi Sonrası Kullanılan İlaçlar Nelerdir?

Embriyo transferinden önce döl yatağını hazırlamak için başlanan progesteron hormon ilaçlarına transfer sonrası da gebelik testine kadar devam edilmelidir. Gebelik yok ise ilaçlar bırakılır ve adet kanaması olur.Progesteron hormon ilaçları gebelik durumunda tedavi protokolüne göre gebeliğin 8-12 haftasına kadar kullanılmalıdır. Bazı tedavi protokollerinde estrojen hormonu da kullanılmaktadır. İlaçlar doktorun reçete edildiği sürede ve dozda titizlikle kullanılmalıdır. Anne adaylarının folik asit takviyesini tüp bebek tedavi sürecinden 2-3 ay önce başlamaları gereklidir.

Embriyo Transferi Sonrası Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Sadece embriyo transferi sonrası değil öncesi de sağlıklı beslenmeye özen gösterilmelidir.

Yapılan çalışmalar  obezite, insülin direnci ve diabetin hem kadın hem erkek üreme sağlığını olumsuz etkilediğini göstermiştir. Tüp bebek tedavisine başlandığında kadın ve erkeğin ideal kiloda olmaları, sigara ve alkol tüketmemeleri gerekmektedir. Obez kadınlar gebe kaldıklarında düşük, yüksek tansiyon, diabet ve emboli riskleri nedeni ile riskli gebelik grubundadır. Bu nedenle gebelik öncesi ideal kilo çok çok önemlidir. İdeal beslenme programına tüp bebek tedavisine başlamadan 3 ay önce başlanmalıdır.

  • Beslenme içeriği proteinden zengin olmalı, karbonhidrat ve glutenden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Ara öğünler alarak kan şekerini dengede tutmak hem anne hem baba adayı için önemlidir. Tedavide kullanılan hormon ilaçları su ve tuz tutulumu yapabilir, iştah artırabilir. Bu nedenle beslenme düzenine  her zamankinden fazla önem verilmelidir. Özellikle konserve, turşu, salamura,  tuzlu ev salçası tüketimini azaltılmalı hatta kesilmelidir.
  • Et, özellikle balık tüketimi önemlidir. Izgara buğulama tercih edilmeli kızartmalardan kaçınılmalıdır. Görünen yağlarından arındırarak tavuk, et tüketilmelidir.
  • Süt ve süt ürünleri kiloyu dengede tutmak için yarım yağlı tüketilebilir
  • Sebze, meyve, roka tüketimi önemlidir
  • Omega 3 içeren gıdalar somon, ton, uskumru balığı, semizotu, ceviz, badem fındık, kurufasulye, nohut, brokoli tüketilmelidir
  • Kuru üzüm inflamasyonu azaltıcı etkisi nedeni ile önerilir
  • Sarımsak, kabak çekirdeği, nar suyu ve kırmızı biber erkek infertilitesinde C vitamini, çinko ve selenyumdan zengin antioksidan beslenmeyi sağlar
  • Yağ olarak zeytinyağı tüketilmelidir
  • Günde 2 litre su tüketilmelidir
  • Yağlı etler, kızartmalar, paketli gıdalar, glutenli gıdalar, tatlandırıcılar, hazır tablet bulyonlar, konserveler, şekerli gıdalar, tatlılar, gazlı içecekler, hazır meyve sularından kaçınılmalıdır.

Embriyo Transferi Sonrası Gebelik Testi Ne Zaman Yapılır?

Çiftlerin en sabırsız olduğu süreç embriyo transferinden gebelik testi yapılana kadar olan dönemdir. Tüp bebek tedavisi sonrası gebelik testi zamanı embriyo günü ile ilgilidir. 3. gün embriyo transferinden 13 gün sonra, 5. gün embriyo transferinden 11 gün sonra kanda gebelik testi yapılır. İdrarda gebelik testi titre vermediği için önerilmez. Kanda gebelik testi olan beta Hcg değeri tanı ve takip açısından önemlidir.

Test günü beta Hcg değeri 40 ıu/L üzerindeki değerler anlamlıdır. İki gün aralıkla değer artışı takip edilir. Değerler 2 günde % 60 veya üzerinde artmalıdır. Beklenen yükselme olmaz ise gebelik sağlıksız yada dış gebelik olabilir. Sağlıklı yükselme olduğunda ve beta Hcg değeri 2000 ıu/L üzerine çıktığında ultrasonla gebelik kesesi görülür. Beta Hcg değerleri gebeliğin tek, ikiz olduğunu göstermez.

Tüp Bebekte Tutunma Belirtileri

Embriyo Transferi Riskleri Nelerdir?

  • Embriyonun kateterde kalması nadir görülen bir Bu ihtimal için embriyo transfer işleminden sonra embriyolog katateri kontrol eder. Embriyo kataterde ise transfer işlemi tekrar yapılır. Birçok çalışma, embriyonun tutulması durumunda hemen tekrar transfer yapılmasının başarı oranlarını değiştirmediğini öne sürmektedir.
  • Emriyo transfer aşamasında bir diğer risk de transfer kataterinin rahim ağzından geçmemesi, transferin yapılamamasıdır. Çok nadir de olsa böyle durumlarda embriyo dondurularak saklanır ve anne adayının değerlendirilmesi için transfer ertelenir.

Tüp bebek tedavisi hakkında bilgi  ve randevu  için Ankara Çukurambar’da olan muayenehanemize 03122877079 nolu telefonumuzdan arayarak, whatsapp ile yazarak ulaşabilirsiniz.

  • Land JA, Evers JL. Risks and complications in assisted reproduction techniques. Report of an ESHRE consensus meeting. HumanRep. 2003;18:455-7.
  • C.Sağlık Bakanlığı’nca 06 Mart 2010-27513 sayılı Resmi Gazete’de yayılanan ‘Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik.
  • Cozzolino M, Troiano G, Esencan E. Bed rest after an embryo transfer: A systematic review and meta-analysis. Arch Gynecol Obstet. 2019;300(5):1121–30.
  • Saravelos SH, Wong AW, Kong GW, Huang J, Klitzman R, Li T. Pain during embryo transfer is independently associated with clinical pregnancy in fresh/frozen assisted reproductive technology cycles. J Obstet Gynaecol Res. 2016;42(6):684–93.
  • Tremellen KP, Valbuena D, Landeras J, Ballesteros A, Martinez J, Mendoza S, et al. The effect of intercourse on pregnancy rates during assisted human reproduction. Hum Reprod. 2000 Dec;15(12):2653–8.
  • Oraif, Ayman, Hollet-Caines, Jackie, Feyles, Valter, Rebel, Maggie, Abduljabar H. Do multiple attempts at embryo transfer affect clinical pregnancy rates? J Obstet Gynaecol Canada 2014;36:406–7.