Bebeğin, böbreklerinin idrar toplayan kısmına renal(böbrek) pelvis denilir.Anne karnında bebeklerin renal pelvislerinin ön arka çapının genişlemesi gebelikte normal bir bulgu olabilmekle beraber bazı hastalıklarla ilişkilendirilir.Etkilenen yenidoğanların %85-90 ı fizik muayenede tamamen normaldir.Bu nedenle anne karnında teşhis, doğum sonrası takip için çok önemlidir.
Normal gebeliklerin %1-4 oranında bu genişlemeye rastlanır.Anneden salgılanan hormanların etkisi ile hafif genişlemeler olabilir.Erkek bebeklerde daha sık görülür.Tek taraflı yada çift taraflı oabilir.Tek taraflı ise, sağda görülme olasılığı daha fazladır.
Ultrasonografide renal pelvisin ön arka çapı ölçülerek tanı konur.Gebelik haftası artıkça, renal pelvisin çapı da artacaktır.Bu artış 16-20 haftadan sonra ki haftalarda gerçekleşir.
- 14-22 hafta arası renal pelvis çapı > 4 mm
- 22-32 hafta arası renal pelvis çapı >5 mm
- 32 haftadan sonra renal pelvis çapı>7 mm ise, bu duruma pelviektazi denilir.Renal pelvisin yanında kaliks olarak adlandırılan toplayıcı borucuklar da genişlemişse hidronefroz olarak tanımlanır.
Pelvikektazi neden olur?
- Normal gebelikte %1-4
- Böbreklerden idrar torbasına doğru idrarı taşıyan borucuklarda(üreter) tıkanıklık olması
- İdrar torbasından böbreğe doğru kaçış olması(vezikoüreteral reflü)
- Nadiren posterio üretral valf, ektopik üreterosel, çift toplama sistemi gibi ürolojik anormallikler
Nedeni ancak doğumdan sonra anlaşılabilir.
Pelviektazi tanısı konmuşsa:
- İzole pelviektazi sıklıkla normale döner, nadiren ilerleyerek hidronefroza dönüşebilir.Normal gebeliklerin %1-4 ünde izole, hafif pelvikektazi görülebilir.
Sadece hafif pelvikektazi, down sendromu için minör belirteçtir.Down sendromu görülme olasılığını 1.6 kat artırabilir.Hafif pelvikektazi yanında down sendromunun diğer bulguları yoksa, normal kabul edilir.Down sendromunun diğer ultrasonografik bulguları olan ense kalınlığında artış, burun kemiğinin görülememesi yada kısa olması, bacak ve kol kemiklerinde kısalık, barsakta parlaklık, kalpte parlaklık kalpte anomali olup olmadığı ayrıntılı değerlendirilmelidir.İzole hafif pelviektazide kromozom anomali görülme riski %0.4 olup, bu risk 35 yaş üzeri kadınlarda %2.2 dir.
- İlerleyici pelviektazi olup olmadığı, 4 hafta aralıkla yapılan ultrasonografilerle takip edilir.
- Erkek bebeklerde, kız bebeklerden 2 kat daha fazla görülür.
- Daha sonraki gebeliklerde görülme riski, 6 kat daha fazladır.
- Böbrek pelvis çapı <7 mm ise %80 bebek doğmadan önce, % 17 si bebek doğduktan sonra düzelir.% 3 ü takip gerektirir.
- Böbrek pelvis çapı >7 mm ise, nadiren doğum öncesi düzelir.Doğum sonrası yarısı düzelirken, yarısı takip gerektirir.
- Her 2 böbrekte pyelektazi veya hidronefroz amnion mayinin azalmasına neden olabilir.Bu riskli bir durumdur, erken doğum kararı alınabilir.
- Anne karnında yapılacak bir tedavi yoktur.Ancak doğum sonrası tetkik ve tedavisi için erken tanı önemlidir.
- Doğum öncesi renal(böbrek) pelvis çapı 7 mmden genişse doğumdan 1 hafta sonra ultrasonla yenidoğan bebeğin böbreği kontrol edilmelidir.Genişleme devam ediyorsa, bebek pediatrik nefroloğa yönlendirilmelidir.Yapılan ultrasonografi ve bazı testlerle ameliyat kararı verilebilir.
