Tüp bebek tedavilerinde yumurta ve sperm döllendikten sonra döllenmeyi izleyen günlerde doktorunuz yada embriyoloğunuz embriyo gelişim aşamaları hakkında size bilgi verecektir. Embriyo gelişimindeki tanımlamalar embriyo kalitesi hakkında fikir vermektedir. Embriyo kalitesi transfer için uygunsa tüp bebek işleminizin embriyo transferi aşaması uygulanır. Bu yazıyı embriyo ve embriyo kalitesi hakkında sizleri bilgilendirmek için hazırladım.
Embriyo Nedir?
Yumurta ve sperm hücrelerinin birleşmesiyle oluşan tek hücreli zigotun, mitozla bölünerek çok hücreli oluşturduğu canlıya embriyo denir. Doğal yollarla üremede yumurta ve sperm tüpde döllenerek zigot oluşmakta ve mitoz bölünmelerle oluşan embriyo aşamaları ile blastokist aşamasına gelen embriyo tüpten rahime inerek döllenmenin 6-7. Gününde döl yatağına yerleşir (implantasyon) ve gebelik oluşur.
Tüp bebek tedavisinde döllenme, zigot ve embriyo aşamaları laboratuvarda gerçekleşmektedir. Yumurta toplama işlemi kadın doğum hekimi tarafından yapılmakta, yumurta, sperm, döllenme ve embriyo gelişimi embriyologlar tarafından takip edilmektedir
Embriyonun Gelişim Süreci Hangi Aşamalardan Oluşur?
Sperm ve yumurtanın döllenmesi ile oluşan zigot bazı gelişim süreçleri ile embriyo haline gelir. Zigottan transfer olacak blastokiste embriyo gelişimi bazı aşamalardan oluşur. Yumurtalarınız toplandıktan ve döllendikten sonra, embriyolarınızın gelişimi hakkında bilgi alırsınız. Bu bilgi kaç yumurtanın döllendiğini, kaç embriyonun oluştuğunu ve kaçının blastokist aşamasına ulaştığını içerir. Dolayısıyla kaliteli embriyolarınız olup olmadığını ve sağlıklı bir gebelik şansınız olup olmadığını bilmeniz önemlidir. Embriyolar, laboratuvar ortamında kalite değerlendirmesi için döllenme sonrası 1., 2., 3. ve blastokist aşamasına giden embriyolar varsa 5. ya da takip devam ederse 6. gün değerlendirilmektedir.
Döllenmeyi izleyen günlerde embriyo gelişim aşamaları şu şekildedir.
Bir sperm ve yumurta bir araya geldiğinde yada ICSI (mikroenjeksiyon, introstoplazmik sperm enjeksiyonu) ile döllenme gerçekleşir ve bu aşamada bir zigot oluşur. ICSI den 18-19 saat sonra döllenmenin olduğu belirlenir (zigot). Döllenme süreci, değerlendirilmesi oldukça dinamik bir aşamadır. Yumurta hücresi, embriyonun 4 ila 8 hücreli aşamaya ulaşmasını sağlamak için gerekli olan gelişimsel materyallerini, yani annenin mRNA’nın, büyük bir kısmını içerir. İnsan embriyolarında, embriyonik genom aktivasyonunun 4 ila 8 hücreli aşamalar arasında gerçekleştiği gösterilmiştir.
- Gün : ICSI den 25-26 saat sonradeğerlendirilen embriyo 2 hücreli (blastomerli) olmalı ve hücrelerin çekirdekleri olmalıdır.
- Gün: ICSI den 42-44 saat sonra değerlendirilir. Embriyo 4 hücreden fazla olmalıdır. Hücre sayısı, çekirdek içermesi, hücrelerin boyutu ve fragmantasyon adı verilen ve içlerinde çekirdek gözlenmeyen yapıların embriyoda kapladığı alan belirlenir ve % ile değerlendirilir.
- Gün: ICSI işleminden 66 -68saat sonra embriyo değerlendirilir. 3. gün embriyosu ideal olarak en az 7-8 hücreli (blastomer) ve hücre çapları eşit olmalı, hücreler çekirdek içermelidir. Fragmantasyon oranı ne kadar az ise o kadar iyidir.
- Gün: Embriyoda hücreler artar ve 12-16 adet hücreler sıkışır (compaction) ve sayılamayacak hale gelir. 4. Gün embriyosu artık moruladır (dutsu yığın), böğürtlene benzer.
- Gün: ICSI den 106-108 saat sonra 5. Gün embriyosu blastokisttir. Blastokist yuvarlak birkabuk, sıvı dolu boşluk (blastosel), fetusa dönüşecek iç hücre kitlesi, plasentaya dönüşecek dış hücre kitlesinden oluşur. Blastokist, embriyonun rahim duvarına tutunmasından hemen önceki aşamadır ve tutunmak için kabuğundan çıkar. Kabuğundan çıkarak başarı ile rahime tutunan embriyo gebeliğin oluşmasını sağlar.
Embriyo gelişim aşamaları embriyologlar tarafından günlük takip edilir. Hasta ve doktoru bilgilendirilir. 3. Gün iyi kalitede embriyolar varsa 4. Gün bakılmaz, 5. Gün embriyolar tekrar değerlendirilerek blastokist transferi planlanır. 1 den fazla blastokist varsa embriyolar dondurularak saklanır.
Embriyo Kalitesi Nedir ve Nasıl Tanımlanır?
Embriyo kalitesi, bir embriyonun rahme yerleşme, tutunma (implantasyon) potansiyeli ile ilgili bir değerlendirmedir. Kaliteli yani sağlıklı bir embriyo doğru zamanda rahme yerleştirildiğinde (embriyo transferi) gebelik şansı artar.
Embriyo kalitesi Gardner Skorlama Sistemi ile tanımlanır. Embriyonun gelişim aşamaları her gün takip edilir. İlk 3 günde embriyoyu oluşturan hücre sayısı, büyüklüğü, içerdiği çekirdek, şeffaflığı ve artık yapılar (fragmantasyon) değerlendirilerek kalitesi tanımlanır. 5. Günde blastokistlerin özelliklerine göre embriyo kalitesi belirlenir. Yuvarlak kabuk, içerdiği boşluk (blastosel), fetusa dönüşecek iç hücre kitlesi, plasentaya dönüşecek dış hücre kitlesi blastokistin kalitesini tanımlamak için değerlendirilen özellikleridir.
Yumurta toplandıktan bir kaç saat sonra toplanan yumurtaların olgun olması M II (metafaz 2) olarak tanımlanır.
- Gün embriyosu döllenen yumurta sayısı olarak tanımlanır. Yumurta spermle döllenmiş ve 2 hücreye bölünmüş ise döllenme gerçekleşmiştir.
- Gün embriyosu bölünen hücre sayısı, hücrelerin çaplarının uyumu ve artık dokuların % oranı ile tanımlanır. Hücre sayısı rakamla, hücre büyüklük farkları ve fragmantasyon küçük harflerle tanımlanır.
- Gün embriyosu da aynı 2. Gün embriyosu gibi değerlendirilir. Kaliteli embriyolar varsa 5. Gün blastokist aşaması beklenir. Blastokist aşamasına geçemeyen embriyolar sağlıksız embriyolardır. Eğer embriyo sayısı az ise, 3. Gün 1 kaliteli embriyo varsa 3. Gün embriyo transferi yapılabilir. Embriyoda fragmantasyon ve çap uyumsuzluğu yoksa grade 1 yani kaliteli embriyodur. Fragmantasyon ve/veya çap uyumsuzluğu varsa embriyo kalitesiz embriyodur. Fragmantasyon oranına göre transfere karar verilir . Fragmantasyon oranı %20 nin üzerine çıktığında embriyo kalitesi kötüleşir. Örneğin 8ab
- Gün genellikle embriyo değerlendirilmez.
- Gün embriyolar, blastokistler , içerdiği boşluk (blastosel), bebeğe dönüşecek iç hücre kitlesi, plasentaya dönüşecek dış hücre kitlesi ile değerlendirilir. İçerdiği boşluk embriyonun genişleme derecesini gösterir ve rakamla tanımlanır. İç hücre ve dış hücre kitlesi büyük harflarle tanımlanır. Örneğin 5AB
Her adımda, embriyo belirli bir aşamanın ideal kriterlerine ulaştığında olumlu bir puan alır. Ancak, bir embriyonun bir aşamada başarısız olup, bir sonraki aşamada başarı gösterebileceği de mümkün olabilir.
Bu durumda, embriyonun değerlendirilmesi için tüm bu kriterlerin birlikte kullanılması gerektiği anlaşılmaktadır. Her adım kendi içinde önemli, her embriyonun gelişim yolculuğufarklı olabilmektedir.
Embriyo Kalitesini Belirleyen Kriterler Nelerdir?
Embriyo kalitesini belirleyen pek çok faktör olmakla beraber bazen embriyo kalitesi bozan faktör bulunamaz.
- Çiftin genetik yapısı
- Anne adayının yaşı. Yaş ilerledikçe yumurta kalitesi dolayısı ile embriyo kalitesi bozulmaktadır
- Baba adayının sperm yapısı. DNA hasarlı spermler embriyo kalitesini olumsuz etkilemektedir
- Tüp bebek tedavisinde yumurtalık uyarımının doğru yapılması, doğru zamanda yumurta çatlatma iğnesinin uygulanması
- Tüp bebek merkezinin laboratuvar donanımı, embriyologların bilgi ve deneyimi
Tüp Bebekte Embriyo Kalitesi Kaç Olmalı?
Tüp bebekte gebelik şansı sadece embriyo kalitesi ile ilgili değildir. Transfer zamanı endometrium (döl yatağının) kalınlığı, myom, endometriozis, uterin anomaliler, transfer sonrası ilaçların uygun dozda verilmesi ve kullanılmış olması gibi pek çok faktör gebelik oluşumunda etkilir. Morfolojik değerlendirme yani Gardner sınıflaması bize kaliteli embriyoyu gösterse de genetik anlamda sağlıklı embriyoyu göstermemektedir.
Genetik problemli embriyolar da 5. Gün blastokist aşamasına gelebilir. Bu nedenle 2 kez kaliteli embriyo transferine rağmen gebelik olmadı ise anne baba adayına ve embriyolara genetik analiz yaparak transfer planlanmalıdır. Morfolojik değerlendirme ile genetil olarak sağlıklı blastokisti öngörmek özel bir hedef haline gelmiş olsa da, bu konuda kesin bir sonuca ulaşılamamıştır.
Embriyo kalitesi değerlendirildiği güne göre yorumlanmaktadır. 3. Gün transferi için embriyo 7-8 hücreli ise, hücreler arsı çap farkı az ise, fragmantasyonu % 20 nin altında ise kaliteli embriyodur. 5. Günde iç boşluğun genişlemesi (3, 4, 5, 6,), iç ve dış hücre tabakasının durumuna göre (A, B, C) embriyo kalitesi belirlenir. Blastokist aşamasında kaliteli embriyo 5AA dır.
Embriyo Kalitesi Nasıl Ölçülür ve Hangi Sınıflandırma Sistemleri Kullanılır?
Embriyo kalitesi Gardner 2001 skorlama sistemine göre değerlendirilmektedir. Embriyonun gelişim aşamaları her gün takip edilir. İlk 3 günde embriyoyu oluşturan hücre sayısı, büyüklüğü, içerdiği çekirdek, şeffaflığı ve artık yapılar (fragmantasyon) değerlendirilerek kalitesi tanımlanır. 5. Günde ise 5 embriyosu yani blastokistlerin özelliklerine göre embriyo kalitesi belirlenir.
Blastokistin değerlendirilmesi sırasında kaliteli olduğunu gösteren üç önemli kriteri vardır.
- Blastosel boşluğu tam dolu olmalıdır. Blastokist içerisindeki sıvı dolu boşluk (blastosel) tamamen dolu ve genişlemiş olmalıdır. Bu, embriyonun gelişiminin ileri bir aşamada olduğunu gösterir. Genişliğe göre 1,2,3,4,5,6, olarak numaralar verilir. 3,4,5,6 numaralı embriyolar iyi embriyolardır.
- İç hücre kitlesi (ICM) sayıca fazla ve sıkı paketlenmiş olmalıdır. İç hücre kitlesi, gelecekte bebeği oluşturacak hücrelerdir. Bu hücrelerin sayıca fazla ve sıkı bir şekilde bir araya gelmiş olması, blastokistin kaliteli olduğunu gösterir. A en iyi, B orta, C kötü kaliteyi göstermektedir.
- Dış hücre kitlesi (trofektoderm) sayıca fazla ve uyumlu olmalıdır. Trofektoderm hücreleri, plasentayı oluşturacak hücrelerdir. Bu hücrelerin sayısının fazla ve birbirine uyumlu bir şekilde düzenlenmiş olması, sağlıklı bir blastokistin göstergesidir. A en iyi kaliteyi göstermektedir.
5AA ( blastosel boşluğu genişlemiş, iç hücre ve dış hücre tabakası sıkı ve hücre sayısı iyi olan iyi kalitede embriyo demektir)
Embriyo Kalitesini Etkileyen Genetik Faktörler Nelerdir?
Embriyo kalitesi ailenin genetiği ile ilgilidir. Anne baba adayları sağlıklı görünseler de bazı genetik hastalıkları taşıyor olabilirler. Morfolojik olarak kaliteli embriyo transferine rağmen gebelik olmadığında, ailede bilinen bir genetik hastalık varlığında, kadın yaşı 38 in üzerinde olduğunda morfolojik olarak kaliteli embriyolara genetik analiz yapılarak kromozomal hastalık olmayan embriyoların seçilerek transfer edilmesi gebelik şansını artırır.
Embriyo kalitesini anne baba adayının genetiği etkilemekle beraber yumurta kalitesi ve sperm yapısı da etkilemektedir. Genetik olarak kaliteli embriyo, kromozomal olarak herhangi bir anomaliye sahip olmayan embriyodur. Genetik inceleme yapılan embriyonun rahme tutunma ve sağlıklı gebelik şansı artmaktadır.
Embriyo Kalitesini Etkileyen Çevresel Faktörler Nelerdir?
Sağlıklı bir embriyo oluşumu için sağlıklı bir yumurta ve sağlıklı bir spermin döllenmesi gerekmektedir. Sağlıklı beslenme, ideal vücut ağırlığında olma, vücutta eksik vitaminler varsa takviyelerle yerine konması gebeliğe olumlu katkı sağlamaktadır.
- Kilo Problemleri: Üreme çağındaki genç kadınlar ve erkeklerde obezite artmaktadır . Hem baba hem de anne obezitesi, tüp bebek tedavi sonuçlarını olumsuz etkileyebilir. Kadınlarda obezitenin, gebelik sonuçları üzerinde olumsuz etkileri olduğu gösterilmiştir. Bunlar arasında doğuştan gelen anormalliklerin artan oranları, sezaryen doğum, preeklampsi, gestasyonel diyabet, fetal makrozomi (büyük bebek), ölü doğum ve doğum sonrası gebelik riskleri yer alır. Obezitenin yumurta ve embriyo seviyesinde olumsuz etkileri olduğuna dair güçlü kanıtlar vardır. Yeni veriler ayrıca, sperm yoluyla metabolik bozuklukların genetik olmayan bir şekilde aktarılabileceğini öne sürmektedir.
- Vitaminler: 2018 yılında yapılan bir inceleme, antioksidan takviyeleri ve ek D vitamini alımının üreme sağlığı sonuçları üzerinde önemli bir etkisinin olmadığını öne sürmüştür. Ancak, özellikle koyu tenli kadınlar veya güneş ışığına az maruz kalanlar arasında D vitamini eksikliği yaygın olduğu için, gebelik öncesinde D vitamini eksikliği için tarama yapılması ve gerekli görüldüğünde D vitamini takviyesi önerilmektedir.
Folik asit takviyesi ve doğurganlık arasındaki ilişkiye dair artan pozitif kanıtlar bulunmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), gebelik öncesi bir ay boyunca kadınlara günde 400 µg folik asit takviyesi önermektedir. Folik asit gebe kalma şansını artırmak için değil, doğuştan gelen anormallik riskini azaltmak içindir.
A vitamini konusunda, kadınların retinol formundaki A vitamininden ve bu formdaki gıdalardan kaçınmaları önerilmektedir.
İyot: Dünya sağlık Örgütü anne adaylarına günde 150 mikrogram iyot takviyesi önermektedir.
- Erkek Antioksidanları: Oksidatif stres, sıklıkla kısır erkeklerde tanımlanmaktadır. Erkeklerde antioksidan takviyesinin canlı doğum oranlarını artırabileceğini öne sürülse de mevcut kanıtların kalitesi düşüktür.
- Alkol: Kadınlarda, alkol tüketimi yumurtalık hacminin azalması ve yumurta içeren foliküllerin sayısının düşmesi gibi olumsuz üreme etkilerine yol açabilir. Erkeklerde ise, testis küçülmesi, testosteron konsantrasyonlarının ve sperm sayısının azalması gibi olumsuz etkiler görülmektedir.
- Kafein: Yüksek kafein tüketimi, doğurganlık üzerinde olumsuz etkilerle ilişkilendirilebilir, ancak kanıtlar kesin değildir. Güvenli bir kafein seviyesi tanımlanmamış olmasına rağmen, tüketiminin günlük 200-300 mg’ın (günde iki fincandan az kahve) altında tutulması önerilmektedir.
Laboratuvar Koşullarının Embriyo Kalitesi Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Tüp bebek tedavisinde kadın doğum hekimi kişiye uygun ilaçlarla yumurtalıkların uyarımını yapar ve gelişen folliküllerden yumurta toplayarak embriyoloji laboratuvarına verir. Sonraki aşama tamamen laboratuvar çalışması ile ilerler. Laboratuvarın donanımı, embriyoloğun bilgi ve deneyimi çok önemlidir. Bu nedenle tüp bebek merkezleri titizlikle seçilmelidir.
Annenin Yaşı ve Sağlık Durumu Embriyo Kalitesini Nasıl Etkiler?
Kadın yaşı ilerledikçe over rezervi ve yumurta hücre kalitesi azalmaktadır. Bu nedenle ileri yaş kadınlarda tüp bebek tedavisinde başarı şansı azalmakta, gebelik olsa dahi düşük riski artmaktadır.
Embriyo Genetik Taraması Embriyo Kalitesini Nasıl Belirler?
Blastokist yani embriyo biyopsisi, genetik ve diğer değerlendirmeler için önemli bir yöntemdir. Biopsi blastokist aşamasında uygulanır. İç hücre kitlesine yani bebeği oluşturacak hücrelere müdahale etmeden plasentayı oluşturacak trofektoderm tabakasından 5-10 hücre örneği alınarak biopsi işlemi gerçekleştirilir.
Biyopsi örneğinden elde edilen bilgiler, tüm embriyonun kromozomal ve genetik kompozisyonunu çıkarım yapabilmek için kullanılır. Blastokist biyopsisi, 2004 yılında de Boer ve arkadaşları tarafından klinik olarak tanımlanan TE biyopsisi olarak yapılmış ve biyopsi sonrasında ilk canlı doğumlar 2005 yılında bildirilmiştir.
Genetik inceleme tüp bebek tedavisinde rutin bir uygulama değildir. İyi kalitede 2 embriyo transferine rağmen gebelik olmadıysa, kadın yaşı 38 ve üzerinde ise, ailede genetik hastalık varsa embriyo biopsisi yapılarak genetiği sağlıklı embriyo transferi yapılmalıdır.
Embriyo Fragmantasyonu Nedir ve Kalitesine Etkisi Nasıldır?
ICSI sonrası 2. Ve 3. Gün embriyolar değerlendiriken hücre sayısı ve fragmantasyon oranına bakılır. Hücreler çekirdek içermeli ve çapları birbirine yakın olmalıdır. Embriyoda çekirdeği olmayan, hücre çeperi bulunan sitoplazmik yapılar fragmantasyon (parçalanma) olarak adlandırılır. Embriyonun hacmine göre fragmantasyonun kapladığı alan yüzde ile belirlenir. Fragmantasyon oranı ne kadar az ise embriyo kalitesi o kadar iyidir. Bu oranlar, %5, %10, %15 ve %20 olarak ifade edilir. Fragmantasyon oranı % 20 den az olmalıdır.
Blastokist Nedir?
Blastokist, embriyonun rahim duvarına tutunmasından yani implantasyondan hemen önceki aşamasıdır. Laboratuvarda blastokist aşamasına gelen embriyoların tutunma şansları daha fazladır. Blastokistler, ilk döllenmeden beş gün sonra gelişir.
Zigot Nedir?
Bir sperm ve yumurta hücresinin döllenmesi ile oluşan hücreye zigot denir. Zigot, gelişiminin devamında bölünerek embriyoya dönüşür.
Kaliteli Embriyo Neden Tutmaz?
Başarılı gebelik sonuçları sadece embriyo kalitesi ile ilgili değildir. Anne adayının endometriyum yapısı, kürtaj öyküsü, myom, uterin anomalileri gibi ek hastalıkları, yumurtalıkların uyarılma tedavi protokolleri, endometrium transferi sonrası kullanılan ilaçlar gibi pek çok faktör gebeliğe etki etmektedirç Ayrıca embriyonun kaliteli olması onun genetik açıdan sağlıklı embriyo olduğunu garanti etmemektedir. Kaliteli embriyo transferi ile gebelik şansı %65 dir. Kadın yaşı artıkça bu oran azalmaktadır.
Yüksek Kaliteli Embriyoların İmplantasyon Başarısı Nasıldır?
İyi gelişmiş ve sağlıklı iç yapıları olan blastokistler, başarılı gebeliklere dönüşme olasılığı daha yüksek embriyolardır. Çeşitli çalışmalara göre, mükemmel kalitedeki blastokistlerin (örneğin 3AA’dan büyük) kullanıldığı transferlerde klinik gebelik oranları yaklaşık %65’tir. Genetik inceleme ile seçilen kaliteli embriyo transferlerinde gebelik oranı daha da artmaktadır.
Düşük Kaliteli Embriyoların Gebelik Sonuçları Ne kadar Olasılıkla Başarılıdır?
BlastoKist derecesi ortalama olduğunda (örneğin 4BB, 4AC, 4CA, 2AB, 2BA) gebelik oranı yaklaşık %50’dir. Düşük kaliteli blastokistlerde (3BC, 4CB, 4CC, 2BB) ise gebelik oranı sadece %33’tür.
Embriyo Kalitesi ile Doğum Sonrası Bebek Sağlığı Arasında Bir İlişki Var mıdır?
İyi kalitede embriyo transferi gebelik şansını artırmakta ancak genetik olarak sağlıklı embriyo olduğunu garanti etmemektedir. Düşük kalitede embriyo transferi ile gebelik oranı azalmaktadır. Düşük kalitede embriyo genetiği kötü embriyo demek değildir. Tüp bebek tedavi gebelikleri normal gebelikler gibi takip edilmeli, gebelik sırasında trizomi tarama testleri yapılmalıdır. Embriyo kalitesi ile doğum sonrası bebek sağlığı arasında bir ilişki yoktur.
Embriyo Kalitesini Artırmak İçin Kullanılan Teknikler Nelerdir?
Sağlıklı embriyo sağlıklı yumurta ve sağlıklı spermin döllenmesi ile oluştuğundan anne ve baba adayının sağlıklı beslenmesi, sigara içmemesi, ideal kiloda olmaları önemlidir. Evli çiflerin bebek sahibi olma kararını, kadın yaşı 35 i geçmeden vermesi önerilmektedir. Ne yazık ki ileri kadın yaşının embriyo kalitesini bozduğu bilinmektedir.
Laboratuvarda gelişimini sürdüremen embriyolar için ek kültür ortamları kullanılmaktadır. Sperm parametreleri kötü olan baba adaylarının spermleri farklı sperm seçme yöntemleri kullanılarak seçilir. Seçilen sperm kalitesinin iyi olması embriyo kalitesini artırmaktadır. Bu yöntemler ek maliyet getirmektedir.
Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan Protokoller Embriyo Kalitesini Nasıl Etkiler?
Tüp bebek tedavisinde kullanılan ilaçların embriyo kalitesi ile doğrudan bir ilişkisi yoktur. Ancak bu ilaçlar döl yatağını (endometriumu) yüksek hormon seviyelerine maruz bıraktığı için embriyolar dondurularak daha sonra transfer planlanabilir. İlaçlar embriyo kalitesini değil endometrium yapısını etkilemektedir. Embriyo dondurma çözme teknikleri gelişmiştir ve dondurulup çözülen embriyolarda hasar ihtimali çok azdır. Bu nedenle yumurtalık uyarı tedavisi planlanırken yada uyarı sırasında doktorunuz size embriyoların dondurulmasını tavsiye edebilir.
Tüp bebek tedavisinde doktorunuz size çatlatma iğnesi yazacaktır. Çatlatma iğneleri yumurta hücrelerinin mayoz bölünmesini yani olgunlaşmasını sağlamak amacıyla yapılır. İğneden 34-36 saat sonra yumurta toplama planlanır. Olgun yumurta için çatlatma iğnesini saatinde yapmanız önemlidir. Anolog grubu iğneler soğuk zincire tabiidir. Saatinde yapılması dışında iğnenin buzdolabında saklanması yumurta hücrelerinin olgun olması ve sağlıklı döllenerek kaliteli embriyoya dönüşmesi için önemlidir.
Embriyo Dondurma ve Çözme İşlemleri Kalitesi Üzerinde Nasıl Bir Etki Yapar?
Embriyo dondurma ve çözme tekniklerindeki gelişmeler ve dondurulmuş çözülmüş embriyolarla gebelik oranlarının, taze transferlerle benzer hatta daha iyi olması çoğu ülkede tüm embriyoların dondurulması tercihine neden olmaktadır.
Vitrifikasyon kullanılarak blastokist aşamasındaki dondurulan embriyoların hayatta kalma oranları son derece yüksektir (genellikle %95’in üzerindedir). Dondurma çözme işlemleri embriyo kalitesini büyük olasılıkla olumsuz etkilememektedir. Hatta dondurulup çözüldüğünde embriyo derecelendirilmesi bazen dondurulduğu zamankinden daha da iyi olabilir.
Hangi Embriyo Transfer Edilmeli?
Embriyo transferi için her adımda en iyi kriterleri taşıyan embriyolar belirlenir. Bir embriyo, önceki aşamalarda herhangi bir zorluğu geçemese bile, 5. günde yüksek kaliteli bir blastokist oluşturabilir. Eğer bu embriyo, embriyo grubunun en başarılısıysa, transfer için seçilir. 5. günde altı adet blastokist gözlemlenirse ve hepsi eşit derecede yüksek kalitedeyse, önceki aşamalarda en fazla olumlu puanı alan blastokist transfer edilebilir. Ayrıca, az sayıda embriyosu olan 3. günde transfer yapılacak hastalar, ilk kriterlere göre değerlendirilir ve ilk aşamaları geçen embriyo seçilir.
Sonuç olarak, embriyo seçiminde en güçlü kriterlerden birinin, gelişimin 5. gününde yüksek kaliteli bir blastokistin seçimidir. Bu nedenle, A veya B harf derecelerine sahip, 4. veya 5. seviyedeki blastokistler kaliteli embriyolardır.
Bazı klinikler ve doktorlar embriyoları daha erken aşamalarda, genellikle 3. günde transfer etmeyi tercih ederler. Strateji, embriyoların laboratuvarda değil, rahimde daha normal gelişeceği ve bu nedenle erken transfer edildiğinde sağlıklı bir blastokist aşamasına ulaşma olasılığının daha yüksek olduğudur. 3. Gün tek embriyo varsa 5. Güne yani blastokist aşamasına ulaşamayacağı ihtimali ile 3. Gün embriyo transferi yapılabilir. 3.gün embriyo transferleri ile de sağlıklı gebelikler elde edilmektedir.
Tüp bebek tedavisi yaptığım çiftleri Ankara Çukurambar’da olan muayenehanemde değerlendirmekteyim. Yumurta takibini yine muayenhanemde, yumurta toplama ve embriyo transferini anlaşmalı olduğum tüp bebek merkezlerinde yapmaktayım. Ayrıntılı bilgi, muayene ve tedavi randevusu için 03122877079 numaralı telefonumuzdan arayarak yada whatsappla iletişime geçebilirsiniz.
Kaynaklar :
- Scott L, Alvero R, Leondires M, Miller B. The morphology of human pronuclear embryos is positively related to blastocyst development and implantation. Hum Reprod. 2000;15(11):2394–403.
- Campbell A, Fishel S, Bowman N, Duffy S, Sedler M, Thornton S. Retrospective analysis of outcomes after IVF using an aneuploidy risk model derived from time-lapse imaging without PGS. Reprod Biomed Online. 2013;27(2):140–6.
- Guerif F, Le Gouge A, Giraudeau B, Poindron J, Bidault R, Gasnier O, et al. Limited value of morphological assessment at days 1 and 2 to predict blastocyst development potential: A prospective study based on 4042 embryos. Hum Reprod. 2007;22(7): 1973–81
- Gardner DK, Lane M, Stevens J, Schlenker T, Schoolcraft Blastocyst score affects implantation and pregnancy outcome: Towards a single blastocyst transfer. Fertil Steril. 2000;73(6):1155–8.
- Kokkali G, Vrettou C, Traeger-Synodinos J, Jones GM, Cram DS, Stavrou D, et al. Birth of a healthy infant following trophectoderm biopsy from blastocysts for PGD of beta-thalassaemia major. Hum Reprod Oxf Engl. 2005;20(7):1855–9.
- McArthur SJ, Leigh D, Marshall JT, de Boer KA, Jansen RPS. Pregnancies and live births after trophectoderm biopsy and preimplantation genetic testing of human blastocysts. Fertil Steril. 2005;84(6):1628–36.
- Fullston T, et al. Paternal obesity initiates metabolic disturbances in two generations of mice with incomplete penetrance to the F2 generation and alters the transcriptional profile of testis and sperm microRNA content. FASEB J. 2013;27(10):4226–43.
- Ng SF, et al. Chronic high-fat diet in fathers programs beta-celldysfunction in female rat offspring. Nature. 2010;467(7318): 963–6
- Alpha Scientists in Reproductive Medicine. The alpha consensus meeting on cryopreservation key performance indicators and benchmarks: Proceedings of an expert meeting. Reprod Biomed Online. 2012;25(2):146–67.